කටුපොල් වගාවෙන් අප‍්‍රිකානු වානරයන් හා වඳුරන් අනතුරේ?

ජගත් පරිසර පුවත් 277 - 22.08.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 22.08.2018, පි. 3 (Vidusara)

අප‍්‍රිකාවේ කටුපොල් වගාව ව්‍යාප්ත වුවහොත් එම මහාද්වීපයේ වෙසෙන වඳුරු හා වානර විශේෂ මුහුණදී ඇති අවදානම තවදුරටත් ඉහළ යා හැකි බව අධ්‍යයනයකින් අනාවරණය වී ඇත. මෙයට හේතුව මෙම ශාකය වගා කිරීම සඳහා යෝග්‍ය බොහෝ ප‍්‍රදේශ මෙම ප‍්‍රයිමේටාවන්ගේ ප‍්‍රධාන වාසස්ථාන වීමය.

පාම්තෙල් ලබාගන්නා කටුපොල් ශාකයේ නිජබිම බටහිර අප‍්‍රිකාවය. එහෙත් වර්තමානයේදී ලෝකයේ නිපදවනු ලබන පාම්තෙල් නිෂ්පාදනයෙන් වැඩි ප‍්‍රමාණයක් නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ ඉන්දුනීසියාව හා මලයාසියාව වැනි ආසියානු රටවලය. එ් සඳහා එම රටවල වනාන්තර විශාල ලෙස එළි පෙහෙළිකර තිබෙන අතර, වන විනාශයට බලපාන මූලික සාධකයක් ලෙස කටුපොල් වගාව පෙන්වා දී ඇත.

එසේම කටුපොල් වගාකරන සමාගම් අප‍්‍රිකානු රටවල එය වගා කිරීම සඳහා දැන් දැන් උනන්දුවක් දක්වයි. එ් තත්්වය අප‍්‍රිකාවේ වෙසෙන 200කට අධික ප‍්‍රයිමේටා විශේෂවලට එය හානිකර විය හැකි බව පර්යේෂකයන්ගේ අදහස වෙයි. මෙම අධ්‍යයනයේදී කටුපොල් සඳහා යෝග්‍ය ප‍්‍රදේශ හා ප‍්‍රයිමේටාවන්ගේ ව්‍යාප්තිය සංසන්දනය කර ඇත. එ් අනුව සතුන්ට හානියක් නොමැතිව හෙක්ටාර මිලියන 0.13කද, අඩු බලපෑමක් ඇතිවන ලෙස හෙක්ටාර මිලියන 3.3කද කටුපොල් වගා කළ හැකි බව ගණන් බලා ඇත. එහෙත් ලෝක ඉල්ලූම සඳහා හෙක්ටාර මිලියන 53ක් පමණ ප‍්‍රමාණයක කටුපොල් වගාකළ යුතු වේ. එසේ සිදුවුවහොත් අප‍්‍රිකානු ප‍්‍රයිමේටාවන්ට බරපතළ තර්ජනයක් ඇති විය හැකි බව පැහැදිලිය.

කෙසේ වෙතත් කටුපොල් වෙනුවට තෙල් ලබාදෙන වෙනත් ශාක වගා කිරීම විසඳුමක් නොවන බව විද්‍යාඥයන් විසින් දක්වා ඇත්තේ මේ ශාකවලින් ලැබෙන අධික අස්වැන්න ලබාගැනීමට වෙනත් ශාක වඩා විශාල ප‍්‍රදේශයක වගා කිරීමට සිදුවිය හැකි නිසාය. මේ තත්ත්වය සඳහා විසඳුමක් ලෙස මේ පර්යේෂකයන් පෙන්වාදෙන පියවරක් වන්නේ තිරසර ආකාරයෙන් වගාකරන ලද පාම් තෙල් තෝරාගැනීමය. එහෙත් එවිට පාම් තෙල් යොදා නිපදවනු ලබන නිෂ්පාදන සඳහා වැඩි මිලක් ගෙවීමට පාරිභෝගිකයන්ට සිදුවනු ඇත. නොසේ නම් ඒවා භාවිතය අඩු කිරීමට සිදුවිය හැකිය. එසේම ආහාර හැර සුවඳ විලවුන් හා ශෝධක ආදි වෙනත් නිෂ්පාදන සඳහා පාම් තෙල් භාවිත නොකිරීමද තවත් විසඳුමකි. (මූලාශ‍්‍රය: Proceedings of the National Academy of Sciences, DOI: 10.1073/pnas.1804775115)