උණුසුම් ලෝකයක පළිබෝධ හානිය අධිකයි

ජගත් පරිසර පුවත් 279 - 05.09.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 05.09.2018, පි. 3 (Vidusara)

දේශගුණය උණුසුම් වීමත් සමඟ භෝගවලට පළිබෝධකයන්ගෙන් සිදුවන හානිය ඉහළ යා හැකි බව අධ්‍යයනයක් මගින් පැහැදිලි කර ඇත. එ් අනුව ලෝකයේ උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක එකකින් ඉහළ යන විට තිරිඟු, වී හා ඉරිඟු වගාවලින් 10%-25% අතර ප‍්‍රමාණයක් වැඩියෙන් පළිබෝධකයන්ට ගොදුරු විය හැකිය.
එය සිදුවන්නේ මෙසේය. උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමේදී කෘමීන්ගේ දේහවල ශක්තිය භාවිතය ඉහළ යන අතර මේ නිසා වැඩි වැඩියෙන් ආහාර ගැනීමට ඔවුන් පෙළඹේ. එසේම කෘමීන්ගේ ගහනයද ඉහළ යා හැකිය. මේ තත්ත්වය ලෝකයේ ආහාර සැපයුම සඳහා වැදගත් වන මේ ප‍්‍රධාන ධාන්‍යවල අස්වැන්න අඩු වීම සඳහා හේතු විය හැකිය. මෙම අධ්‍යයනයේදී ඉහළ යන උෂ්ණත්වයකදී කෘමීන් දක්වන ප‍්‍රතිචාරය හා භෝගවලට සිදු කරනු ලබන හානිය පිළිබඳව ගණිතමය පුරෝකථනයක් සිදුකර ඇත. එ් සඳහා ලෝකය පුරා ප‍්‍රදේශ ගණනාවකින් ලබාගත් දත්ත යොදාගෙන ඇත. මෙහිදී කෘමි විශේෂ 38ක් පිළිබඳ පරීක්ෂණාගාර තත්ත්ව යටතේ සිදුකළ අධ්‍යයනවල ප‍්‍රතිඵලද යොදාගෙන තිබෙයි. උෂ්ණත්වය අනුව කෘමීන්ගේ දේහවල ශක්තිය භාවිත වන ආකාරය හා වර්ධනයේ ප‍්‍රතිචාරය අවධානයට ලක් කර ඇත.

දේශගුණ වෙනස් වීම නිසා ඇතිවන උෂ්ණත්වය එක් අංශකයකින් ඉහළ යෑම නිසා භෝගවල අස්වැන්න අඩු වීමක් සිදුවිය හැකි බව මේ වන විටද පෙන්වාදී තිබෙයි. එම හානිය, කෘමීන්ගෙන් සිදුවන බලපෑම නිසා තවත් 50%කින් ඉහළයන බව මේ අධ්‍යයනයෙන් අනාවරණය වී ඇති වැදගත්ම කරුණයි.

ලෝකයේ විවිධ ප‍්‍රදේශවලට මේ තත්ත්වය වෙනස් ආකාරයකින් බලපෑන බවද මෙහි දක්වා ඇත. නිදසුනක් ලෙස ගතහොත් මේ පළිබෝධ හානිය වැඩි වශයෙන් බලපානු ඇත්තේ සෞම්‍ය කලාපයටය. යුරෝපයේ, ඇමරිකාවේ මෙන්ම චීනයේද ගොවිබිම් මේ තත්ත්වයට මුහුණ පෑ හැකිය. බොහෝ යුරෝපා රටවල පළිබෝධ හානිය 50%ත් 100%ත් අතර ඉහළයෑමක් අපේක්ෂිතය. සෞම්‍ය කලාපය ධාන්‍ය අධික ලෙස නිෂ්ාදනය කරන කලාපයක් වීම තත්ත්වය උග‍්‍ර කරයි. එහෙත් නිවර්තන කලාපයේදී මෙවැනි හානියක් ඇති නොවෙයි. එම කලාපයේදී කෘමි පළිබෝධකයන් ප‍්‍රශස්ත උෂ්ණ්වය ආසන්න උෂ්ණත්වයක දිවි ගෙවන බැවින් උෂ්ණත්වය ඉහළ යන විට කෘමි ගහන ප‍්‍රමාණය සීමා වීමටද ඉඩ තිබෙයි. එය භෝග හානිය අඩුවීමට බලපානු ඇත.

මේ තත්ත්වය වැළැක්වීම සඳහා කටයුතු නොකළහොත් ඉදිරියේදී ලෝකයේ ආහාර සුරක්ෂිතතාවය අවදානමකට ලක් වීමට අවස්ථාවක් පවතී. (මුලාශ‍්‍රය: Science, DOI: 10.1126/science.aat3466)