පැසිෆික් සාගර ප්ලාස්ටික් කසළ පවිත‍්‍ර කිරීමේ සූදානමක්

ජගත් පරිසර පුවත් 280 - 12.09.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 12.09.2018, පි. 3 (Vidusara)

‘මහා පැසිෆික් අපද්‍රව්‍ය එකතුව’ (Great Pacific Garbage Patch) ලෙස හඳුන්වන්නේ ඇමරිකාවේ කැලිෆෝනියාව හා හවායි දූපත් අතර පැසිෆික් සාගරයේ පාවෙමින් ඇති මහා ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය එකතුවකි. මෑතදී සිදුකරන ලද අධ්‍යයනයකට අනුව වර්ග කිලෝමීටර් මිලියන 1.6ක් පමණ ප‍්‍රදේශයක් වසා පැතිරුණු මේ පාවෙන කසළ එකතුවේ මෙටි‍්‍රක් ටොන් 80,000ක බරකින් යුක්ත ප්ලාස්ටික් කොටස් ටි‍්‍රලියන 1.8ක් පමණ ප‍්‍රමාණයක් පවතී.

මේ පාවෙන ප්ලාස්ටික් එකතුව පිළිබඳව අනාවරණය කරගත් දා පටන් එ් සඳහා ලබාදිය හැකි විසඳුම් මොනවාද යන්න ගැන අවධානය යොමු වී තිබිණි. මේ පිළිබඳ එක් උත්සාහයක් පසුගිය සතියේදී දියත් කිරීමට නියමිතව තිබිණි. වසර පහක පමණ කාලයක් තිස්සේ සිදුකරන ලද පර්යේෂණවලින් අනතුරුව මේ විසඳුම යෝජනා කර ඇත. මේ සඳහා මීටර් 600ක් පමණ දිගු ක්‍ අකුරක හැඩැති පාවෙන නාලාකාර බාධකයක් යොදාගැනීමට නියමිතය. එමගින් හා එයට සම්බන්ධ කර එල්ලා ඇති මීටර් 3ක් පමණ මුහුදේ ගැඹුරට දිවෙන බාධකයක් මගින් සාගර ප‍්‍රවාහ, රළ හා සුළං මගින් ළඟාවෙන ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය රඳවා ගැනීම සිදුකරයි. මෙමගින් සෙන්ටිමීටර් එකකට වඩා විශාල ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය එකතු කළ හැකිය. මෙය සිස්ටම් 001 (System 001) ලෙස හඳුන්වා ඇත.

මෙමගින් මාසයකට ටොන් පහක පමණ අපද්‍රව්‍ය ප‍්‍රමාණයක් එකතු වනු ඇතැයි අපේක්ෂිතය. සති හයකට පමණ වරක් මෙම බාධකය වෙත පැමිණෙන නෞකාවක් මගින් මේ අපද්‍රව්‍ය ප‍්‍රතිචක‍්‍රිකරණය සඳහා බැහැර ගෙනයාමට නියමිතය. වසර පහක කාලයක් ඇතුළත මෙම කසළ එකතුවෙන් 50%ක් පමණ ප‍්‍රමාණයක් ඉවත් කිරීමට හැකි වනු ඇතැයි මේ පර්යේෂකයන්ගේ අදහස වෙයි. කෙසේවෙතත් මෙවැනි තාක්ෂණික විසඳුමකින් සාගරයේ ප්ලාස්ටික් ගැටලූවට විසඳුමක් ලබාදී ඇතැයි යන හැ`ගීම ඇති විය හැකි බව පරිසරවේදීන් සමහරකගේ අදහස වේ. එය ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය ප‍්‍රමාණය අඩු කිරීමට ගන්නා ජගත් මට්ටමේ උත්සාහයට බාධාවක් විය හැකි බව ඔවුන්ගේ හැ`ගීමය.