ජගත් පරිසර පුවත් 499
ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 2023-09-20, පි. 2දේශගුණ වෙනස්වීම පාලනය කිරීම සඳහා විසඳුමක් ලෙස ගෝලීය මට්ටමේ බදු ක්‍රමවේදයක් හඳුන්වාදෙන මෙන් වූ යෝජනාවක් අප්‍රිකානු රටවලින් ඉදිරිපත් වී ඇත. මේ මස මුල දී කෙන්යාවේ නයිරෝබි නගරයේ දී පැවැති අප්‍රිකානු දේශගුණ සමුළුවේ දී සම්මත කළ ප්‍රකාශනයක් මගින් ඒ රටවල මේ යෝජනාව ඉදිරිපත් කර තිබේ. එහි දී ඔවුන් පවසන්නේ ප්‍රධාන පරිසර දූෂකයන් විසින් දුප්පත් රටවලට වැඩි සම්පත් ප්‍රමාණයක් ලබා දිය යුතු බවයි. දේශගුණ වෙනස්වීමට අනුහුරුවීම සඳහා, වායු විමෝචන අවමකිරීම පිණිස මෙන්ම අලාභ සහ හානි සඳහා ද අත්‍යාවශ්‍ය කරණක් වී ඇති අරමුදල් සම්පාදනය සඳහා මේ බදු යොදාගැනීමට යෝජනා කර තිබේ.
ඒ අනුව පොසිල ඉන්ධන වෙළෙඳාම, නාවුක ගමනාගමනය හා ගුවන් ගමනාගමනය හා ගෝලීය මුල්‍ය හුවමාරු බද්දක් වැනි දේ ඊට ඇතුළත් විය යුතු බව උක්ත යෝජනාවේ සඳහන් වේ. ලබන නොවැම්බර් මාසයේ දී පැවැත්වෙන වාර්ෂික දේශගුණ සමුළුවේ දී මේ කරුණු මත පදනම්ව කටයුතු කිරීමට ද මේ රටවල් අපේක්ෂා කරයි.
දේශගුණ වෙනස්වීමෙන් වැඩි බලපෑමකට ලක්වන රටවල් අතර අප්‍රිකානු රටවල් ද තිබේ. එහෙත් මේ වන විට සචලනය කර ඇති දේශගුණ මුල්‍ය සම්පත් අතින් ඔවුන්ට ලැබෙන්නේ 12%ක් තරම් ප්‍රමාණයකි. මේ නිසා කාබන් බදු මගින් අදාළ මුදල් උපයා ගැනීමට ඇති හැකියාව පිළිබඳ අවධානය යොමු වී ඇත. ලෝකයේ රටවල් විස්සක් පමණ කාබන් බදු ක්‍රියාත්මක කරන නමුත් ගෝලීය බදු ක්‍රමවේදයක් ගැන සාකච්ඡාවට ඇතැම් රටවල කැමැත්ත නොමැති බවක් පෙනේ. මේ අතර, මීට සති කීපයකට පෙර පළ වූ වාර්තාවකට අනුව බ්‍රිතාන්‍යයේ පවුම් මිලියනයකට වැඩි දේපොළ හිමියන්ට 0.5%ක ධන බද්දක් පැනවීමෙන් දේශගුණ අලාභ සහ හානි අරමුදල සඳහා ලබාදිය යුතු දායකත්වය සම්පූර්ණ කරගැනීමට හැකි බව පෙන්වා දී තිබේ.
