නවසීලන්තයේ පරිසරය හමුවේ ඇති අනතුර

ජගත් පරිසර පුවත් 310 - 24.04.2019

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 24.04.2019, පි. 3 (Vidusara)

නවසීලන්තය පිළිබදව බොහෝදෙනා තුළ මැවෙන චිත‍්‍රය වන්නේ එය සුන්දර හා පිරිසිදු පරිසරයකින් යුක්ත රටක් ලෙසය. එරට සඳහා ඉහළ සංචාරක ආකර්ෂණයක් දැකිය හැකි හේතු අතරද එම කරුණු වෙයි. එහෙත් එරට පරිසරය සම්බන්ධව පසුගියදා නිකුත්වූ වාර්තාවක් මගින් ඉදිරිපත්ව ඇති කරුණු එතරම් සතුටුදායක නොවේ. වසර හතරකට පසුව නිකුත්කර ඇති Environment Aotearoa නම් මෙම වාර්තාව එරට පිළිගත් ආයතනවල නිල දත්ත යොදාගනිමින් සකස් කරන ලද්දකි.

මෙම වාර්තාව මගින් හඳුනාගෙන ඇති මූලික පාරිසරික ගැටලූ අතර, ජෛව විවිධත්වය අහිමි වීම, ජලමාර්ග දූෂණයට ලක්වීම, පශුපාලන කර්මාන්තයේ හානිකර වර්ධනය හා නාගරික පරිසරයේ ව්‍යාප්තිය යන කරුණු ඇතුළත් වෙයි.

ජෛව විවිධත්වය පිළිබඳව සැලකුවහොත්, මානව ජනාවාස ඇති වූ පසුව නවසීලන්තයෙන් ශාක හා සත්ත්ව විශේෂ 75ක් පමණ මුළුමනින්ම වඳවී ගොස් ඇත. පක්ෂි ගහන සම්බන්ධයෙන් ප‍්‍රකට එරට තුළ දැන් පක්ෂීන්ද තර්ජනයට ලක්ව ඇත. මුහුදු පක්ෂීන් අතරින් 90%ක් පමණද, වෙරළාශ‍්‍රිත පක්ෂීන් අතරින් 80%ක් පමණද වඳවීමේ තර්ජනයකට ලක්ව ඇති බව උක්ත වාර්තාව සඳහන් කරයි. එරට තුළ දැකිය හැකි දුර්ලභ පරිසර පද්ධති අතරින් තුනෙන් දෙකක් පමණ ප‍්‍රමාණයක් බිඳවැටීමේ අනතුරකට ලක්ව තිබෙයි. එමෙන්ම එරට සංරක්ෂණ කටයුතු පිළිබඳවද ගැටලූ මතුවන්නේ පසුගිය වසර 15ක කාලය ඇතුළත වඳවීමේ තර්ජනය ඉහළ ගිය විශේෂ ගණන 86ක් වන අතර, වඳවීමේ තර්ජනය අඩුවූ විශේෂ ගණන වසර 10ක් තුළ 26ක් පමණක් වීම නිසාය.

එරට ජල සම්පත් හමුවේද ඇත්තේ ගැටලූ සහිත තත්ත්වයකි. එරට මිරිදිය ජලයේ තත්ත්වය සඳහා බලපා ඇති මූලික සාධකය වී ඇත්තේ මෑත දශක කිහිපය තුළදී ඉහළ ගොස් ඇති පශුපාලනයයි. නිරීක්ෂණයට ලක්ව ඇති විල් අතරින් 57%ක් පමණ ප‍්‍රමාණයක ජලයේ තත්ත්වය දුර්වලය. එරට දැකිය හැකි දේශීය මසුන් අතරින් 76%ක් පමණ වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇත. මිරිදිය කෘමීන් අතරින් තුනෙන් එකක් පමණද තර්ජනයට ලක්ව සිටියි. එමෙන්ම එරට භූගත ජලෙයන් 59%ක් පමණ ප‍්‍රමාණයක් Escherichia coli බැක්ටීරියාව හමුවීම නිසාද, තවත් 13%ක් පමණ නයිටෙ‍්‍රට තිබීම නිසා එරට ප‍්‍රමිතියට එකඟ නොවෙයි.

මේ තත්ත්වය එරට පරිසරයට මෙන්ම ජෙවෙ විවිධත්වය හමුවේද ඇති අභියෝගයේ තරම පෙන්නුම් කරන්නකි.

ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් සුළෙඟ් බොහෝදුර පැතිරෙයි

ජගත් පරිසර පුවත් 310 - 24.04.2019

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 24.04.2019, පි. 3 (Vidusara)

ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් පිළිබඳව මුලින්ම අවධානය යොමුවන්නේ ඒවා සාගරයේ හමුවීම ගැනය. පසුව එ්වා මිරිදියෙහි හා පසෙහිද හමුවිය. එහෙත් වායුගෝලයේ ද ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් දැකිය හැකි බව විද්‍යාඥයින් විසින් ක‍්‍රමයෙන් අවබෝධ කරගන්නා ලද කරුණකි.

වායුගෝලය ඔස්සේ ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික්වල පැතිරීම පිළිබඳව මෙතෙක් සිදුකර ඇති අධ්‍යයන ස්වල්පයක් වූ අතර ඒවාද මූලික වශයෙන් නාගරික ප‍්‍රදේශ ආශ‍්‍රිතව විය. එහෙත් ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් කොටස් වායුගෝලය හරහා සුළඟ මගින් ගසාගෙන යාමෙන් එම ප්ලාස්ටික් ජනනය වන ප‍්‍රදේශයට වඩා ඉතා ඈතින් පිහිටි සාපේක්ෂව දූෂණයට ලක් නොවූ පළාත් දක්වා ව්‍යාප්ත විය හැකි බව අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී ඇත. මේවා වායුගෝලයෙන් පැමිණ දූවිලි මෙන් තැන්පත් වන බව හෙළි වී තිබෙයි.

මානව ජනාවාස සීමිත වූ හා කර්මාන්ත ඉතා අඩු වූ ප‍්‍රදේශයක් වන ප‍්‍රංශයේ පිරනීස් කඳුකරය ආශ‍්‍රිතව ජලයේ හා පස් තැන්පතුවල ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් හමුවීම මෙම පර්යේෂකයන්ට ගැටලූවක් විය. ඒ එම ප්ලාස්ටික්වල ප‍්‍රභවය කොතැනක වීද යන්නය. මාස පහක පමණ කාලයක් පුරා එම ප‍්‍රදේශයේ ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් නියැදි එකතු කරමින් ඒ පිළිබඳව සිදුකර තිබෙන මෙම අධ්‍යයනය මගින් පෙනී ගොස් ඇති ආකාරයට, ප‍්‍රමාණ ගණනාවක ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් පිරනීස් කඳුකරයේ වායුගෝලයෙන් හමුව තිබේ. ඒවා වරක් භාවිත කර ඉවත දමන ද්‍රව්‍යවලින් නිකුත්වන ප්ලාස්ටික් වර්ගවලට අයත් බවද හඳුනාගෙන ඇත.

එහෙත් එමගින් එම ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් කොතැනින් පැමිනෙන්නේද යන්න තීරණය කළ නොහැකි වූ නිසා පර්යේෂකයන් ඒ සඳහා එම ප‍්‍රදේශය හරහා යන වායු ධාරා පිළිබඳ පරිගණක ආකෘති යොදාගෙන ඇත. ඒ අනුව ඒවා පැමිණන්නේ කුමන දිසාවකින්ද යන්න ඔවුන්ට තීරණය කළ හැකිව ඇත. ඒ අනුව එම ප්ලාස්ටික් අංශු වායුගෝලය හරහා කිලෝමීටර් 95ක් පමණ දුරට ගසාගෙන පැණ ඇති බව ඔවුන් නිගමනය කර ඇත. එමෙන්ම ඊටත් වැඩි දුරකට ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් සුළඟ මගින් ගසාගෙන යන යා හැකි බවද පැහැදිලි වී තිබෙයි.

මේ අනුව වායුගෝලය ද ක්ෂුද් ප්ලාස්ටික් පැතිරීම සඳහා මාධ්‍යයක් ලෙස ක‍්‍රියාකරන බව යළිත් තහවුරු වී ඇත. ඒ අනුව ගැටලූව අප මෙතෙක් සිතුවාට වඩා භයානක එකක් බව මෙම පර්යේෂකයින්ගේ අදහසය. මෙය මිනිසුන්ට මෙන්ම සෙසු ජීවීන්ටද බලපාන අන්දම අවධානයට ලක්විය යුතු එකකි.

මූලාශ‍්‍රය - Nature Geoscience, DOI: 10.1038/s41561-019-0335-5

පක්ෂීන්ට මාරක වන උස් ගොඩනැගිලි

ජගත් පරිසර පුවත් 309 - 10.04.2019

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 10.04.2019, පි. 3 (Vidusara)

උස් ගොඩනැගිලි නිසා සිදු වන පක්ෂි මරණ පිළිබඳව සැලකීමේදී පක්ෂීන්ට වඩාත් භයානක වන ඇමරිකානු නගර මොනවාද යන්න පසුගියදා ප‍්‍රකාශයට පත් වූ වාර්තාවකින් පෙන්වා දී ඇත.

උස් ගොඩනැගිලි වීදුරුවලින් ආවරණය වීම හා රාත‍්‍රියේදී ගොඩනැගිලි ආලෝකමත් වීම නිසා මේ ආකාරයෙන් පක්ෂීන් මරණයට පත්වීම සිදුවෙයි. එසේ සිදුවන්නේ පක්ෂීන් එම වීදුරුවලින් දිස්වන ප‍්‍රතිබිම්බවලට රැුවටී ඒ සැබෑ යැයි සිතා ඒ වෙතට පියාසර කර එහි ගැටීම එක් ක‍්‍රමයකි. ස්වාභාවිකවම ආලෝකයට ආකර්ෂණය වන රාත‍්‍රි කාලයේ පියාසර කරන පක්ෂීන් දිදුලන ආලෝකය සහිත නගරයක එළියෙන් දිලෙන ගොඩනැගිලිවල වැදීම නිසාය. මේ පිළිබඳව කලක් තිස්සේ අවධානය යොමුව තිබූ අතර, එවැනි පක්ෂි මරණ පිළිබඳ ප‍්‍රමාණවත් හා විශ්වාසනීය සංඛ්‍යාලේඛන නොපැවතිනි. මෙවැනි උස් ගොඩනැගිලි නිසා එක් වසරකදී ඇමරිකාව තුළ දී පමණක් මරණයට පත්වන පක්ෂීන් ගණන අඩුම වශයෙන් මිලියන 100ක් පමණ වන බවත් එහි උපරිමය ඇතැම්විට බිලියනයක් තරම් විය හැකි බවත් 2014 වර්ෂයේදී පමණ ප‍්‍රකාශිත අධ්‍යයනයකින් පෙන්වාදී ඇත.

කෙසේ වෙතත් පසුගියදා නිකුත් වූ නව වාර්තාව මගින් එරට තුළ ගොඩනැගිලිවල වැදීම නිසා ඉහත ආකාරයෙන් පක්ෂි මරණවලට හේතුවන නගර අනුපිළිවෙලක් සකස් කර ඇත. ඒ අනුව එරට තුළ පක්ෂීන්ට වඩාත්ම භයානක වන නගරය වන්නේ චිකාගෝවයි. එම නගරය පිහිටා ඇත්තේ මධ්‍යම හා දකුණු ඇමරිකාවේ සිට කැනඩාව වෙත පක්ෂීන් පර්යටනය කරන ගමන් මාර්ගයකය. හූස්ටන් හා ඩලාස් යන නගර දෙවැනි හා තෙවැනි භයානක නගර වෙයි. ඒවාද පිහිටා ඇත්තේ පර්යටන මාර්ගයකය. තවත් මෙවැනි නගර කිහිපයක් වන්නේ නිව්යෝක්, ලොස් ඇන්ජලීස්, සෙන්ට්ලූවිස් හා ඇට්ලන්ටාය.

මෙම අධ්‍යයනය සිදුකර ඇත්තේ වසර විස්සක පමණ කාලයක් තිස්සේ එක්රැුස් කරන ලද දත්ත යොදාගනිමිනි. එම පර්යේෂකයන් පෙන්වා දී ඇති ආකාරයට ඔවුන්ගේ අරමුණ නගරවල තත්ත්වය විවේචනය කිරීම නොව පවත්නා පිළිබඳව අවධානය යොමු කර වීමය. එය පක්ෂි සංරක්ෂණය සඳහා යොදාගැනීම ඔවුන්ගේ අරමුණ බව පෙනෙයි. සරලව ගතහොත් පක්ෂි පර්යටනය සිදුවන කාලවකවානුවලදී නගරවල ගොඩනැගිලිවල ආලෝකය රාත‍්‍රි කාලයේදී නිවා දැමීම මෙම පර්යේෂකයන් විසින් යෝජනා කරනු ලබන එක් පියවරකි.

මූලාශ‍්‍රය - Frontiers in Ecology and the Environment, DOI: 10.1002/fee.2029

අඩු කාබන් කලාපයකට සැරසෙන ලන්ඩනය

ජගත් පරිසර පුවත් 309 - 10.04.2019

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 10.04.2019, පි. 3 (Vidusara)

ඉතා අඩු කාබන් විමෝචන සහිත කලාපයක් හෙවත් අති අඩු කාබන් කලාපයක් (ultra-low emission zone - Ulez) ප‍්‍රකාශයට පත් කිරීමට ලන්ඩනය පියවර ගෙන ඇත. මේ අනුව අපේ‍්‍රල් මස 8 වැන දින සිට මධ්‍යම ලන්ඩනයට ඇතුළුවන විමෝචන අධික වාහනයකින් දිනකට පවුම් 12.50ක මුදලක් අයකිරීමට ලන්ඩන් නගර බලධාරීන් කටයුතු කරයි.

මෙම නව නීතිය අනුව, 2015 වර්ෂයේ සිට නියම කර ඇති යුරෝ 6 ප‍්‍රමිතියට අනුගත නොවන ඞීසල් කාර් රථ හා වෑන් රථවලට මෙම මුදල ගෙවීමට සිදු වනු ඇත. එසරම වසර 14කට වඩා පැරණි ප්‍රෙටල් මෝටර්රථවලටද මෙම ගෙවීම අදාළ වෙයි. එම තත්ත්වයට නොගැලපෙන බස් රථ, ලොරි රථ ආදියට පවුම් සියයක ගාස්තුවක් ගෙවීමට සිදුවන බවද වාර්තා වෙයි. මෙම ගාස්තුව අයකිරීමට යන්නේ වාහනයේ අංක තහඩුව මත හා සියලූ වාහනවල විමෝචන පිළිබඳව වන දත්ත ඇතුළත්වන දත්ත සමුදායක් භාවිත කරමිනි. මෙම කලාපයට දිනකට රථවාහන 100,000ක් පමණ ඇතුළුවන බව අතර ඉන් පහෙන් පංගුවක් පමණ මෙම ගෙවීමට යටත් විය හැකිය.

මෙම පියවර මගින් එම ප‍්‍රදේශවය පිවිසෙන වාහන ප‍්‍රමාණය 5%කින්ද, මාර්ගස්ථ වායු දූෂණය 45%කින් පමණ ප‍්‍රමාණයකින්ද අඩු කිරීමට අපේක්ෂිත බව වාර්තා විය. වායු දූෂණය නිසා ඇති වන ඇදුම උග‍්‍රව වාර්ෂිකව දහසක් පමණ ලන්ඩන් වැසියන් පිරිසක් රෝහල්ගත වෙති. අද වන විට ලන්ඩනයේ වෙසෙන මිලියන දෙකක් පමණ ජනකායක් සෞඛ්‍යයට අහිතකර නයිට‍්‍රජන් ඩයොක්සයිඞ් සාන්ද්‍රණයක් සහිත ප‍්‍රදේශවල වාසය කරති.

නගර බලධාරීන් මෙම පියවර මගින් අපේක්ෂා කරනු ලබන්නේ අධික වායු විමෝචන ප‍්‍රමාණයක් සහිත වාහන නගරය හරහා ගමන් කිරීම නැවැත්වීම හා රියැදුරන්ට වඩා පවිත‍්‍ර ප‍්‍රවාහන ක‍්‍රමයක් යොදැගැනීමට පෙළඹවීමය. මෙම ක‍්‍රියාමාර්ගයේම දෙවැනි පියවරක් ලෙස 2021 වර්ෂයේදී ලන්ඩන් නගරයේම වඩා විශාල ප‍්‍රදේශයක් මෙම නීතිය යටතට ගැනීමට නියමිතය. එය ලන්ඩන් නගරවැසියන්ට දැනෙන එකක් වනු ඇති බවද වාර්තාවල සඳහන් වෙයි.

මෙවැනි පියවරක් ගත් ලොව පළමු නගරය වන්නේ ලන්ඩනයයි. එසේම එරට තවත් නගර කිහිපයක් 2020 සිට මෙවැනි පිරිසිදු වාතය සහිත කලාප හඳුන්වාදීමට පියවර ගන්නා බව සඳහන් වෙයි. ඒ අතර බර්බින්හැම් හා ලීඞ්ස් වැනි නගර ඇත.

උභයජීවීන් මරණයට පත් කරන රෝගය වාර්තාගතයි

ජගත් පරිසර පුවත් 308 - 03.04.2019

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 03.04.2019, පි. 3 (Vidusara)

එක් රෝගයක් නිසා ස්වාභාවික ලෝකයේ සිදුවන වැඩිම ලේඛනගත විශේෂ හානියට උභයජීවීන්ගේ මරණයට හේතුවන දිලීර රෝගය වගකිව යුතු බව අධ්‍යයනයක් මගින් පෙන්වා දී ඇත. එබැන් එය ලෝකයේ සිදුවෙමින් ඇති සයවන මහා වඳවීම සඳහා බලපායි.

පසුගිය වසර පණහක පමණ කාලයේ දී කයිටිඩයෝමයිකෝසිස් (chytridiomycosis) නම් මෙම රෝගය නිසා ගෙම්බන්, මැඩියන් හා සලමන්දරාවන් අති විශාල ප‍්‍රමාණයක් මියගොස් තිබෙයි. මේ වන විට රෝගය ව්‍යාප්තව ඇති රටවල් ගණන රටවල් 60කට අධික වෙයි. ඉන් වැඩිම බලපෑමට ලක්ව ඇත්තේ ඔස්ටේ‍්‍රලියාව, මධ්‍යම ඇමරිකාව හා දකුණු ඇමරිකාවයි. මෙම රෝගය උභයජීවීන්ට වැළඳී ඇති ආකාරය මුලින්ම නිරීක්ෂණය කරන ලද්දේ අදින් දශක තුනකට පමණ ඉහතය. මුලින්ම නිරීක්ෂණය කරන ලද්දේ උභයජීවීන් විශාල ලෙසින් මියයන ආකාරයයි. ඒ සඳහා හේතුවන්නේ Batrachochytrium dendrobatidis නම් දිලීරය බව අනාවරණය වූ අතර එය මෙම සතුන්ගේ සමට බෝවන්නකි. එමගින් එම සතුන්ගේ දේහය ආහාරයට ගනු ලැබෙයි.

මේ රෝගය සම්බන්ධව ලෝකය පුරා සිදුකර ඇති අධ්‍යයන සමාලෝචනය කිරීමේ දී හෙළිව ඇත්තේ අවම වශයෙන් උභයජීවී විශේෂ 501ක් වඳවීමේ තර්ජනයට ලක් කිරීමට මෙම රෝගය සමත්ව ඇති බවයි. එම ප‍්‍රමාණය හඳුනාගෙන ඇති උභයජීවී විශේෂ අතරින් 6.5%ක් පමණ වෙයි. එසේම මෙම රෝගය නිසා උභයජීවී විශේෂ 90ක් ස්වාභාවික පරසරයෙන් මුළුමනින්ම වඳවී ගොස් ඇත. තවත් විශේෂ ඉතිරිව ඇති ගහන 90%ක් තරම් ප‍්‍රමාණයකින් අඩු වී ඇත.

ඇතැම් උභයජීවී විශේෂවල මරණය සඳහා බලපාන එකම සාධකය මෙම රෝගය වන අතර තවත් විශේෂවලට වෙනත් සාධක සම`ග එක්ව මෙහි බලපෑම ඇති වෙයි. ඒ සෙසු සාධක අතර, වාසස්ථාන අහිමි වීම, දේශගුණ වෙනස් වීම හා ආක‍්‍රමණික ජීවී විශේෂ වෙයි.

ගෝලීයකරණය හා වනජීවී වෙළෙඳාම මෙම රෝගය ව්‍යාප්ත වීම සඳහා බලපාන මූලික සාධක ලෙස හඳුනාගෙන ඇත. මිනිසුන්ගේ මෙම කටයුතු නිසා රෝගය තවත් ප‍්‍රදේශවලට ව්‍යාප්ත වෙයි. රෝගය ව්‍යාප්ත වීම වළක්වා ගැනීමට නම් වඩාත් ඉහළ ජෛව සුරක්ෂිතතාවයක් හා වනජීවී වෙළෙදාම පිළිබඳ සීමා පැනවීම අත්‍යවශ්‍ය බව මෙම පර්යේකයන්ගේ අදහස වෙයි.

මූලාශ‍්‍රය - Science, DOI: 10.1126/science.aav0379

ජගත් දේශගුණ බලපෑම් වේගවත් වෙයි

ජගත් පරිසර පුවත් 308 - 03.04.2019

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 03.04.2019, පි. 3 (Vidusara)

ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානයට (WMO) අනුව මිහිතලය උණුසුම් වීම නිසා ඇතිවන භෞතික හා මූල්‍යමය බලපෑම් තවදුරටත් වේගවත් වනු ඇත. එම සංවිධානය මගින් 25 වැනි වර්ෂයටද නිකුත් කර ඇති වාර්ෂික දේශගුණයේ තත්ත්වය (WMO Statement on the State of the Global Climate in 2018) නම් වාර්තාව මගින් මේ බව පෙන්වා දී තිබෙයි.

මෙම වාර්තාව පළමුවෙන්ම ප‍්‍රකාශයට පත් වූ 1993 වර්ෂයේ ලෝකයේ වායුගෝලයේ පැවති කාබන් ඩයොක්සයිඞ් සාන්ද්‍රණය වූයේ මිලියනයකට කොටස් 357කි. අද වන විට මෙම අගය කොටස් 405.ක් දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති අතර එය තවදුරටත් ඉහළ යමින් තිබෙයි. මේ නිසා ලෝකයේ සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වයේ සැලකිය යුතු වෙනස්කම් සිදුව ඇත. ගත වූ 2018 වර්ෂයේ ලෝකයේ පැවැති සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 1850-1900 අතර කාලයේ ලෝකයේ පැවැති සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වයට වඩා සෙල්සියස් අංශක 1ක් පමණ ඉහළය. එම වර්ෂය ලෝකයේ මෙතෙක් වාතා වූ උණුසුම්ම වර්ෂ අතරින් සිව්වැනි තැන ගනියි. ලෝකයේ මෙතෙක් පැවැති උෂ්ණත්වයෙන් ඉහළම වර්ෂ හතර වන්නේ 2015 සිට 2018 දක්වා වූ වර්ෂය.

එසේම මේ තත්ත්වය අප අවබෝධකරගත යුත්තේ වර්තමාන ප‍්‍රවණතාවය අනුව මෙම සියවස අවසන් වන විට ලෝකයේ සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය පූර්ව කාර්මික අවධියේ පැවැති උෂ්ණත්වයට වඩා සෙල්සියස් අංශක 3-5 අතර ප‍්‍රමාණයකින් ඉහළ යා හැකි බැවිනි. ඉන් සෙල්සියස් අංශක එකක් මේ වන විටද ඉහළ ගොස් ඇත.

ගත වූ 2018 වර්ෂය තුළ ඇතිව තිබෙන වෙනස් වීම් පිළිබඳවද උක්ත වාර්තාව සඳහන් කරයි. නිදසුනක් ලෙස ගතහොත් 2018 වර්ෂයේ ලෝකයේ මුහුදු මට්ටම ඊට පෙර වර්ෂයට වඩා මිලිමීටර 3.7ක් පමණ ප‍්‍රමාණයකින් ඉහළ ගොස් තිබෙයි. ග්ලැසියර දියවීම, සාගරයේ උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම, ආම්ලිකකරණය වැනි තත්ත්වද තවදුරටත් සිදුවෙමින් තිබෙයි. එසේම 2018 වර්ෂයේ සිදු වී ඇති ආන්තික කාලගුණ තත්ත්ව නිසා ඇති වූ ස්වාභාවික ආපදා නිසා මිලියන 62ක් පමණ පිසක් බලපෑමට ලක්ව තිබෙයි. 

මූලාශ‍්‍රය: WMO Statement on the State of the Global Climate in 2018, www.wmo.int