ජගත් පරිසර පුවත් 282 - 26.09.2018
ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 26.09.2018, පි. 3 (Vidusara)
ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් යනු පරිසර දූෂණයක් ඇතිකරන ද්‍රව්‍ය අතර මෑත කාලයේදී අවධානයට ලක්ව ඇති ද්‍රව්‍යයකි. සාමාන්‍යයෙන් මිලිමීටර් 5ට අඩු ප්ලාස්ටික් කොටස් මෙම කාණ්ඩයට අයත් වන අතර එ්වා ඇතැම් ජීවීන්ගේ ශරීරගත විය හැකිය. එ්වායේ බැක්ටීරියා වැනි ද්‍රව්‍ය රඳවා ගත හැකි අතරම ප්ලාස්ටික්වල ඇතුළත් වන හානිකර රසායන ද්‍රව්‍ය නිකුත්කිරීමට ද හැකිය. එමෙන්ම ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් මගින් වනජීවීන්ට හෝ මිනිසුන්ට ඇති විය හැකි බලපෑම් සම්බන්ධව තවමත් එතරම් සවිස්තර අධ්‍යයන සිදුකර නොමැත. එසේම මෙම ප්ලාස්ටික් ලෝකයේ බොහෝ ප‍්‍රදේශවල හමුවන ද්‍රව්‍යයක් වී ඇත.
බොහෝ විට ජලජ පරිසර පද්ධතිවල දැකිය හැකි ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් වර්ග පියාඹන කෘමීන්ගේ කීටයන්ගේ ශරීරගත වන බව නවතම පර්යේෂණයකින් අනාවරණය කර තිබෙයි. එමගින් මේවා නව පරිසර පද්ධතිවලට එක් වීමට හා එම කෘමීන් ආහාරයට ගන්නා පක්ෂීන් හා වෙනත් සතුන්ගේ ශරීරගත වීමෙන් එම ජීවීන්ට කිසියම් තර්ජනයක් ඇති වීමටද අවස්ථාවක් පවතී.
මෙම පර්යේෂණයේදී Culex pipiens නම් මදුරු විශේෂයේ කීටයන්ට ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් ඇතුළත් ජලය මගින් ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් ශරීරගත වීමට සලස්වා ඇත. පෙරා බුදින්නන් වන මෙම මදුරු කීටයන් ඇල්ගී වැනි ශාක ආහාර ලෙස ගැනීමේදී මයික්‍රෝ මීටර් 2 පමණ ප‍්‍රමාණයේ ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් කොටස් ශරීරගත වන බව මෙම පර්යේෂණයේදී අනාවරණය වූ කරුණකි. එමෙන්ම එම කීටයන් සුහුඹුල් මදුරුවන් බවට පත් වූ පසුවද එම ප්ලාස්ටික් කොටස් මදුරුවන්ගේ ශරීරයේ ඇතුළත්ව පවතින බවද සොයාගෙන ඇත. එම මදුරුවන් ආහාරයට ගන්නා පක්ෂීන්, වවුලන් හා මකුළුවන් වැනි වෙනත් සතුන්ටද මේ අනුව ප්ලාස්ටික් ශරීරගත වෙයි.
මේ අනුව ජලජ පරිසරවල දැකිය හැකි ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් නව පරිසරවලට ව්‍යාප්ත වීමේ ක‍්‍රමයක් ලෙස මෙම ක‍්‍රමය ක‍්‍රියාකරන බව මේ පර්යේෂකයන් විසින් හෙළි කර තිබෙයි. මදුරුවන් මෙන්ම ජලයේ කීටයන් බිහි වන වෙනත් කෘමි විශේෂවලද මේ ආකාරයෙන් ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් ආහාරයට ගැනීම හා ශරීරය තුළ රඳවා තබා ගැනීම සිදු වීමට බෙහෙවින් ඉඩ ඇති බවද මෙහිදී පෙන්වාදී ඇත. ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් ශරීරගත වීමෙන් ඇතිවිය හැකි සෞඛ්‍යමය ගැටලූ මෙන්ම මෙම ක‍්‍රියාවලිය මගින් එ්වා නව ප‍්‍රදේශවලට ව්‍යාප්ත වීම අවධානය යොමු විය යුතු කරුණු ලෙස සඳහන් වෙයි. (මුලාශ‍්‍රය: Biology Letters, DOI: 10.1098/rsbl.2018.0479)
No comments:
Post a Comment