මේ සියවසේදී ජලය තීරණාත්මක වනු ඇත

ජගත් පරිසර පුවත් 264 - 23.05.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 23.05.2018, පි. 3 (Vidusara)

මේ ශත වර්ෂයේ තීරණාත්මකම අභියෝගය විය හැක්කේ ජල සම්පත බව පර්යේෂණයකින් පෙන්වාදී තිබෙයි. ඇමරිකාවේ ජාතික ගගනවිද්‍යා හා අභ්‍යවකාශ නියෝජතායතනයේ (NASA) පර්යේෂකයන් පිරිසක් විසින් සිදුකර ඇති මෙම අධ්‍යයනයේදී ලෝකයේ නිවර්තන ප‍්‍රදේශ හා ඉහළ අක්ෂාංශ ප‍්‍රදේශ අතර පිහිටා ඇති එවැනි ජලය හිඟවීම් දැඩි ලෙස සිදු විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන 19ක් හඳුනාගැනීමට හැකි වී ඇත. මේ තත්ත්වය සඳහා කෘෂිකර්මය හා කැණීම් කටයුතු වැනි මානව ක‍්‍රියාකාරකම්වල බලපෑම මූලික වී ඇති අතර. දේශගුණ වෙනස් වීම හා ස්වාභාවිකව ඇති වන චක‍්‍රවලද බලපෑමද එ් සඳහා හේතු වී ඇති බව දක්වා තිබෙයි.

2002-2016 අතර කාලයේදී ලෝකයේ විවිධ ප‍්‍රදේශ 34ක මිරිදිය සංචිතවල ප‍්‍රවණතා පිළිබඳව චන්ද්‍රිකා ආශ‍්‍රයෙන් ලබාගත් දත්ත යොදාගනිමින් සිදුකර ඇති මෙම අධ්‍යයනය එ් විෂය පිළිබඳව සිදුකළ සවිස්තර අධ්‍යයනයකි. එහිදී තෙත් ප‍්‍රදේශ තවදුරටත් තෙත් වන ආකරය මෙන්ම, වියළි ප‍්‍රදේශ තවදුරටත් වියළී යන ආකාරය හඳුනාගත හැකි වී තිබෙයි. මේ තත්ත්වය දේශගුණ වෙනස් වීම පිළිබඳ අන්තර් රාජ්‍ය මණ්ඩලයේ (IPCC) ආකෘති ආශ‍්‍රයෙන් කළ පුරෝකථන හා ගැලපෙයි. මේ වියළි ප‍්‍රදේශවල භූගත ජල සංචිත සිඳී යෑමත් සමඟ ජලය හිඟ වීම එ්වා උණුසුම් ස්ථාන ලෙස නම් කිරිමට හේතුවයි.

මේ ආකාරයට මිනිසුන් විසින් අධික ලෙස ජලය භාවිත කිරීම නිසා මේ වන විට ජලය පිළිබඳව ගැටලූ ඇති වී තිබෙන ස්ථාන අතර, උතුරු හා නැගෙනහිර ඉන්දියාවේ ඇතැම් ප‍්‍රදේශ, මැද පෙරදිග, කැලිෆෝනියාව හා ඔස්ටේ‍්‍රලියාව වැනි රටවල් හා ප‍්‍රදේශ පවතියි. මේවායේ මිරිදිය ජල සැපයුම සම්බන්ධව මේ වන විටද ගැටලූ ඇති වී තිබෙයි. එම රටවල ආණ්ඩු මගින් කඩිනමින් ගන්නා දැඩි පියවරක් නොවුවහොත්, මේ තත්ත්වය ඉදිරියේදී තවදුරටත් බරපතළ එකක් විය හැකිය. එසේම මෙසේ හඳුනාගෙන ඇති ඇතැම් ප‍්‍රදේශවල ජල සංචිත හා භාවිතය සම්බන්ධව වැඩි විස්තර තවමත් අනාවරණය වී නොමැති තරම්ය. (මූලාශ‍්‍රය: Nature, DOI: 10.1038/s41586-018-0123-1)