සංචාරක කර්මාන්තයේ හරිතාගාර විමෝචන

ජගත් පරිසර පුවත් 263 - 16.05.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 16.05.2018, පි. 3 (Vidusara)

ලෝකයේ සමස්ත හරිතාගාර වායු විමෝචන ප‍්‍රමාණයෙන් 8%ක් හෙවත් දොළහෙන් පංගුවක් පමණ ප‍්‍රමාණයක් ජගත් සංචාරක ව්‍යාපාරයෙන් විමෝචනය වන බව පර්යේෂණයකින් පෙන්වාදී ඇත. මේ අනුව සංචාරක කර්මාන්තයේ 2014 වර්ෂයේ විමෝචන ප‍්‍රමාණය කාබන් ඩයොක්සයිඞ් ගිගා ටොන් 4.5ක් හා සමාන වෙයි. මීට ගුවන් ගමන්, හෝටල්, ආහාර මෙන්ම සිහිවටන වැනි ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය කිරීමේදී නිකුත් වූ විමෝචනද ඇතුළත්ය. 2009 වර්ෂයේදී සංචාරක කර්මාන්තයේ විමෝචන ගණන් බලා තිබුනේ ගිගා ටොන් 3.9ක් පමණ ලෙසය.

මෙහි ඇති වැදගත් කරුණ වන්නේ සංචාරක කර්මාන්තයේ විමෝචන ප‍්‍රමාණය මුළු විමෝචන ප‍්‍රමාණයෙන් 2.5%ත් 3%ත් අතර බවට මෙතෙක් තිබු ඇස්තමේන්තුවට වඩා ඉහළ අගයක් නව අධ්‍යයනයෙන් ලැබී තිබීමය. මෙය සිව් ගුණයක පමණ ඉහළ යෑමකි. එයට හේතුව පෙර තිබූ ගණන් බැලීම් සඳහා පදනම් කරගෙන තිබුනේ පටු අර්ථදැක්වීම් වීමය. අනෙක් අතට සංචරණය වේගයෙන් වර්ධනය වන අංශයකි. එහි වාර්ෂික වර්ධනය 4%කින් පමණ වෙයි. එබැවින් එහි හරිතාගාර වායු විමෝචනද ඉහළ යන අතර, 2025 වර්ෂය වන විට ටොන් බිලියන 6.5ක කාබන් විමෝචන ප‍්‍රමාණයක් දක්වා විමෝචන ප‍්‍රමාණය ඉහළ යා හැකි බව පෙන්වා දී ඇත. ජගත් මට්ටමින් සංචරණයේ ඇති වී තිබෙන පිබිදීම තුළ එම තත්ත්වය දේශගුණ වෙනස් වීම පිළිබඳ කටයුතු තවදුරටත් සංකීර්ණ කළ හැකිය.

රටවල් 160ක දත්ත යොදාගනිමින් සිදුකරන ලද මෙම සමාලෝචනයේදී හෙළි වී ඇති ආකාරයට සංචාරක කර්මාන්තයේ විමෝචන අධිකතම රටවල් වන්නේ ඇමරිකාව, චිනය, ජර්මනිය හා ඉන්දියාවයි. මේ සඳහා මූලික වශයෙන් හේතු වන්නේ අභ්‍යන්තර සංචාරක කර්මාන්තයයි. එහෙත් වැඩිම විමෝචන ප‍්‍රමාණයක් සඳහා හේතු වී ඇත්තේ ගුවන් ගමන්ය. අංශයේ විමෝචන අඩු කිරීම සඳහා පොදු ප‍්‍රවාහන මාධ්‍ය යොදාගැනීම යෝජනා වී ඇත. (මූලාශ‍්‍රය: Nature Climate Change, DOI: 10.1038/s41558-018-0141-x)