ආන්තික කාලගුණ තත්ත්ව ජීවී විශේෂවලට තීරණාත්මක ලෙස බලපායි

ජගත් පරිසර පුවත් 294 - 26.12.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 26.12.2018, පි. 3 (Vidusara)

නියඟය, කුණාටු හා අධික උෂ්ණත්වය වැනි ආන්තික කාලගුණ තත්ත්ව ඇතැම් වනජීවීන්ට ඉතා තීරණාත්මක ආකාරයෙන් බලපාන බව පර්යේෂකයන් පිරිසක් විසින් මෑතකදී පෙන්වා දී ඇත. මෙහිදී ඔවුන් විසින් 1941 හා 2015 වර්ෂ අතර කාලයේදී ඇති වූ ආන්තික තත්ත්වවලට විවිධ ජීවී කාණ්ඩ ප‍්‍රතිචාර දැක්වූ අවස්ථා පන්සියයකට අධික ප‍්‍රමාණයක් අධ්‍යයනය කර තිබෙයි. ඒ අනුව පෙනී ගොස් ඇත්තේ එවැනි අවස්ථා අතරින් 57%කදීම ජීවී ගහන නිශේධනීය ප‍්‍රතිචාර දක්වා ඇති බවය. එසේම ගහනයේ 25%කට වඩා අධික වූ අඩු වීම් සිදු වු අවස්ථා 100ක් පමණ ද, ප‍්‍රාදේශීයව ගහන වඳ වී යෑම් සිදු වූ අවස්ථා 31ක් පමණ මෙවැනි ආන්තික කාලගුණ තත්ත්ව නිසා ඇති වූ බව උක්ත අධ්‍යයනයේදී හෙළිව ඇත.

මෑත දී ඔස්ටේ‍්‍රලියාවේ වවුල් විශේෂයක් අධික උෂ්ණත්වය නිසා විශාල වශයෙන් මරණයට පත් වීම මෙවැනි සිදුවීම් සඳහා හොඳම නිදසුනක් ලෙස දක්වා ඇත. එහෙත් මීට වඩා වෙනස් තත්ත්වද ඇති වෙයි. නිදසුනක් ලෙස ගතහොත් බහාමාස් දූපතේ වාසය කළ කටුසු විශේෂ කුණාටු නිසා විනාශයට පත්ව ඇත. කුණාටු තත්ත්ව වඩාත් බලපෑම් කර ඇත්තේ පක්ෂීන්, මසුන්, ශාක හා උරගයින් වැනි ජීවී කාණ්ඩවලටය.

එමෙන්ම නියඟය නිසා සාපේක්ෂව වැඩි බලපෑමක් ඇති වී තිබෙන්නේ ක්ෂීරපායි හා උභයජීවී වැනි ජීවී කාණ්ඩවලටය. ක්ෂීරපායී විශේෂ දොළහක ගහනවල කැපී පෙනෙන අඩුවීම් නිය`ගය නිසා ඇති වූ බව වාර්තා වී ඇත. එසේම නියඟය පක්ෂීන්ට හා අපෘෂ්ටවංශී කාණ්ඩවලටද බලපෑ අවස්ථාද අනාවරණය වී ඇත. හවායි දූපත්වල ඇතැම් පක්ෂි විශේෂවලට මෙවැනි බලපෑම් වාර්තා වී ඇත.

වර්තමානයේ පවත්නා ප‍්‍රවණතාවය අනුව දේශගුණ වෙනස් වීමෙහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස ඉදිරියේදී ආන්තික කාලගුණ තත්ත්ව ඉහළ යෑමේ හෝ තීව‍්‍ර වීමේ අවදානමක් පවතී. මේ අනුව බොහෝ ජීවී විශේෂවල පැවැත්මට ඇති විය හැකි අභියෝගයෙන් ඔවුන් ආරක්ෂා කරගැනීමට නම් කිසියම් ආකාරයකට වෙනස් ආකාරයක සංරක්ෂණ ක්‍‍්‍රමෝපායයක් අනුගමනය කිරීමේ අවශ්‍යතාවක් අනාගතයේදී ඇති විය හැකිය. නිදසුනක් ලෙස ගතහොත් වඩාත් හොඳ තත්ත්වයේ හා බාධා රහිත ආකාරයේ වාසස්ථාන පැවතීම මේ සඳහා වැදගත්ම සාධකයක් වන බව පැහැදිලිය. (මූලාශ‍්‍රය: Diversity and Distributions, DOI: 10.1111/ddi.12878)