ලෝක උෂ්ණත්වය පිළිබඳ 2018 වාර්තා හා 2019 සඳහා වූ පුරෝකථන

ජගත් පරිසර පුවත් 291 - 05.12.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 05.12.2018, පි. 3 (Vidusara)

මේ වන විට පවත්නා දත්ත අනුව, ලෝකයේ ඉහළම උෂ්ණත්වයක් පැවැති වර්ෂ අතර සිවුවන ස්ථානයට 2018 වර්ෂය පත් විය හැකි බව පෙන්වා දී ඇත. පසුගිය මාස 10 කාලය තුළම ලෝකයේ සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය ඉහළ මට්ටමක පැවතිනි. මේ වර්ෂයේ මෙතෙක් නිරීක්ෂණය කර ඇති උෂ්ණත්වයේ වර්ධනය පූර්ව-කාර්මික අවධියේ පැවැති උෂ්ණත්වයට වඩා සෙල්සියස් අංශකයක් පමණ ඉහළය. මේ බව පෙන්වා දෙන්නේ ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානය මගින් නිකුත්කර ඇති 2018 වර්ෂයේ දේශගුණ තත්ත්වය පිළිබඳ ප‍්‍රකාශයකිනි. (මූලාශ‍්‍රය: WMO Provisional statement on the State of the Global Climate in 2018, www.wmo.int)

එමෙන්ම 2018 වර්ෂයද ඇතුළත්ව පසුගිය වර්ෂ හතර, ලෝකයේ මෑත කාලයේ වාර්තා වූ ඉහළම උෂ්ණත්වයක් පැවති වර්ෂ හතර වෙයි. එසේම ලෝකයේ වාර්තා වී ඇති වැඩිම උෂ්ණත්වයක් ඇති වර්ෂ 20ම ඇති වී තිබෙන්නේ ගත වූ අවසන් වර්ෂ 22ක කාලය තුළ වීම වැදගත්ය.

මෙසේ උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම සම`ග ඇති වන විවිධ ආන්තික තත්ත්ව ලෝකය පුරා ප‍්‍රදේශ ගණනාවකින් පසුගිය මාස 11ක කාලයේදී වාර්තා විය. ඒ අතර කුණාටු, ගංවතුර, ලැව් ගිනි හා තාප ප‍්‍රවාහ ආදිය වෙයි.

මේ අතර 2019 වර්ෂයේදී එල් නිනෝ තත්ත්වයක් ඇති වීමට බෙහෙවින් ඉඩ ඇති බව ලෝක කාලගුණවිද්‍යා සංවිධානය විසින් පවසා තිබෙයි. ඔවුන්ට අනුව මෙම තත්ත්වය ලබන පෙබරවාරි මාසයට පෙර පමණ ඇති වීමට 75%-80%ක පමණ අවස්ථාවක් පවතී.

එල් නිනෝ තත්ත්වය හා සම`ග ලෝකයේ උෂ්ණත්වය ඉහළ යයි. මීට පෙර අවසන් වශයෙන් එල් නිනෝ තත්ත්වයක් පැවැති වර්ෂය වන 2016 වර්ෂයේදී උෂ්ණත්වය කෙතරම් ඉහළ ගියේද යත්, එය ලෝකයේ ඉහළම උෂ්ණත්වය වාර්තා කර ඇති වර්ෂය විය. එසේ වූයේ මිනිසුන් විසින් ඇති කර තිබෙන උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑමට අමතරව ස්වාභාවික උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑමක් ද එක් කරමිනි. උෂ්ණත්වය ඉහළ යන අතර, නිය`ගය හා ගංවතුර වැනි ආන්තික තත්ත්ව ඉහළ යෑමටද, කොරල්පර විරංජනය වැනි සිදුවීම්වලටද එල් නිනෝ තත්ත්වය හේතුවක් වෙයි.

කෙසේ වෙතත්, 2019 වර්ෂයේදී ඇති විය හැකි එල් නිනෝ තත්ත්වය 2016 වර්ෂයේ පැවැති තත්ත්වය තරම් දැඩි එකක් නොවනු ඇතැයි දැනට ඇති පුරෝකථන අනුව පෙනෙයි. එය 2018 දෙසැම්බර් හා 2019 පෙබරවාරි අතර කාලයේදී ඇති වී අපේ‍්‍රල් මාසයේදී පමණ දුර්වල වී යනු ඇතැයි අපේක්ෂිතය.