2050 දී ලෝක ආහාර සැපයුම හා වායු විමෝචන

ජගත් පරිසර පුවත් 292 - 12.12.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 12.12.2018, පි. 3 (Vidusara)

ලෝකයේ අනාගතය තිරසර එකක් වීමට නම් ලෝකයේ ආහාර පැපයුම් පද්ධතියේ සැලකිය යුතු වෙනස්කම් සිදු කළ යුතු බව පසුගියදා නිකුත් වූ වාර්තාවකට අනුව පෙනෙයි. තවත් ආයතන ගණනාවක සහයෝගය ඇතිව ලෝක සම්පත් ආයතනය (WRI) විසින් නිකුත් කර ඇති ලෝක සම්පත් වාර්තා මාලාවේ නව වාර්තාවක් වන ‘තිරසර ආහාර අනාගතයක් ඇති කිරීම’ (Creating a Sustainable Food Future) නම් වාර්තාවෙන් මෙම කරුණු සඳහන්ව ඇත.

2050 වර්ෂය වන විට ලෝකයේ අපේක්ෂිත මානව ජනගහනය වන බිලියන 10 කට අවශ්‍ය ආහාර සැපයිය යුතුය. එබැවින් එදින වන විට ආහාර ඉල්ලූම අදට වඩා 50%ක් පමණ ඉහළ යනු ඇත. සතුන්ගෙන් ලබාගන්නා ආහාර සඳහා ඇති ඉල්ලූම 70%කින් පමණ ඉහළ යා හැකිය. එහෙත් එම ඉලක්ක අත්පත් කරගත යුත්තේ කෘෂි අංශයේ හරිතාගාර වායු විමෝචන තුනෙන් දෙකකින් අඩු කරගන්නා අතර වීම මෙහි ඇති අභියෝගයයි. නව බිම් ප‍්‍රදේශ වගා කටයුතු සඳහා යොදාගැනීම වන විනාශයට හේතු වන අතර, එහි ප‍්‍රතිඵලය හරිතාගාර වායු විමෝචන ඉහළ යෑමය.

එහෙත් අද ලෝකයේ සමස්ත හරිතාගාර වායු විමෝචන අතරින් 25%ක් කෘෂිකාර්මික අංශයෙන් නිකුත් වෙයි. එය කාබන් ඩයොක්සයිඞ් ගිගාටොන් 12ක් පමණ වෙයි. වර්තමාන ප‍්‍රවණතාව අනුව 2050 වන විට එම ප‍්‍රමාණය ගිගා ටොන් 15ක් දක්වා ඉහළ යා හැකිය. එය පැරිස් ගිවිසුමට අනුව එදින වන විට තිබිය හැකි කාබන් විමෝචන ප‍්‍රමාණයෙන් 70%ක් තරම්ය. එසේ වුවහොත් ලෝකයේ සෙසු අංශවල විමෝචන 30%කට සීමා කළ යුතු වෙයි. එම අංශ අතර ප‍්‍රවාහනය වැනි අංශ ඇති නිසා එය අසීරු බව පැහැදිලිය. මේ අනුව කෘෂි අංශයේ වායු විමෝචන පාලනය කිරීමට කටයුතු කිරීම අතිශය වැදගත්ය.

මේ අනුව දරිද්‍රතාවය උග‍්‍ර වීම වළක්වා, වන විනාශය වේගවත් වීමට නොදී, හරිතාගාර වායු විමෝචන වර්ධනය වීම වළක්වා ගනිමින් ජනගහනයට අවශ්‍ය ආහාර සැපයීම සඳහා අපේ ආහාර පද්ධතියේ සැලකිය යුතු වෙනස්කම් සිදුකිරීම දැන්ම ආරම්භ කළ යුතුය. එ් සඳහා ගත යුතු පියවර අතර පහත කරුණු වැදගත්ය.

ආහාර නාස්තිය වළක්වා ගැනීම, ගවමස් හා බැටළු මස් පරිභෝජනය අඩු කිරීම, භෝග නිෂ්පාදන ආහාර සඳහා පමණක් යොදාගැනීම මේ පියවර අතර වෙයි. එසේම ජනගහන වර්ධනය පාලනය සඳහා පියවර ගැනීමද වැදගත්ය. භෝග හා පශුසම්පත්වල ඵලදායකත්වය ඉහළ නැංවීම අවශ්‍යය. ජලජීවි වගාව වැඩිදියුණු කිරීම හා මත්ස්‍ය සම්පත් කළමනාකරණයද එවැනි පියවරකි. එසේම හරිතාගාර වායු විමෝචන අඩුකිරීමට හේතු වන කෘෂි වගාක‍්‍රම යොදාගැනීමද අවශ්‍යය. වන විනාශය නැවැත්වීම හා හායනයට ලක් වූ බිම් ප‍්‍රතිස්ථාපනය කිරීමද මෙවැනි පියවරට ඇතුළත්ය. (මූලාශ‍්‍රය: Creating a Sustainable Food Future, www.wri.org)