දේශගුණ සමුළුවේදී නොපිළිගත් IPCC වාර්තාව

ජගත් පරිසර පුවත් 292 - 12.12.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 12.12.2018, පි. 3 (Vidusara)

පසුගිය ඔක්තෝබර් මාසයේදී දේශගුණ වෙනස් වීම පිළිබඳ අන්තර් රාජ්‍ය මණ්ඩලය (IPCC) නිකුත් කළ වාර්තාව පිළිගැනීමට ඇතැම් රටවල් විරුද්ධත්වය පළ කිරීම පසුගිය සතියේදී ආරම්භ වූ දේශගුණ සමුළුවේදී ඇති වූ විශේෂ සිදුවීමකි. මීට පෙර පැවැති සමුළුවකදී ගත් තීරණයක් මත සකස් කර ඇති එම වාර්තාවෙන් පෙන්වා දී තිබුනේ ලෝකය අපේක්ෂා කරන ඉලක්කය වන සෙල්සියස් අංශක 1.5 සීමාව ඇතුළත ලෝක උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම පවත්වා ගැනීම අපහසු බවත් අංශක 3ක පමණ උෂ්ණත්ව වර්ධනයක් සිදුවිය හැකි බවත්ය. උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම සෙල්සියස් අංශක 1.5කට සීමා කිරීමට නම්, 2030 වර්ෂය වන විට ලෝකයේ මුළු කාබන් ඩයොක්සයිඞ් වායු විමෝචන ප‍්‍රමාණය අද මට්ටමට වඩා 45%කින් පමණ අඩු කළ යුතු බවද එම වාර්තාවේ දක්වා ඇත. ඒ සඳහා කඩිනමින්, පුළුල් හා ඇතැම්විට මෙතෙක් නොසිතූ ආකාරයේ පියවර ගත යුතු බවද එහි සඳහන් වෙයි. මෙම වාර්තාව නිසා ඒ දිනවල තරමක ආන්දෝලනයක් ද ඇති විය. එහෙත් එය ලෝකය පුරා විද්‍යාඥයන් හා පරිසරවේදීන් අතර පිළිගැනීමකට ලක් විය.

එහෙත් මෙම දිනවල පෝලන්තයේ පැවැත්වෙන ජගත් දේශගුණ සමුළුවේදී එය පිළිගැනීමට රටවල් කිහිපයක් එරෙහි වී ඇත. ඒ අතර, ඇමරිකාව, සවුදි අරාබිය හා රුසියාව වෙයි. එම රටවල අදහස වූයේ අදාළ වාර්තාව පිළිබඳව සටහන් කරන (take note) බවක් සඳහන් කළ යුතු බවයි. එ් නිසා ඇති වූ මත ගැටුම පිළිබඳව එකඟතාවයකට ඒමට ගත් උත්සාහය ව්‍යර්ථ වූ බව වාර්තා වන අතර, එබඳු තත්ත්වයක් යටතේ සිදුවන්නේ එම වාර්තාව පිළිබඳ සඳහන් වන ෙඡ්දයම ඉවත්කිරීම බව පෙනෙයි. මෙම සිදුවීම සම්බන්ධව විද්‍යාඥයන් මෙන්ම සමාජ ක‍්‍රියාකාරීන්ද කණගාටුව හා විරෝධය පළ කර තිබිණි. කෙසේ වෙතත් ඉදිරියේදී පැවැත්මෙන අමාත්‍ය මට්ටමේ රැුස්වීමේදී මේ පිළිබඳව වෙනත් තීරණයක් ගැනීමටද ඉඩ ඇති බවද වාර්තා වෙයි. දේශගුණ සමුළුවේදී මෙම වාර්තාව පිළිගැනීමට විරෝධයක් ඇති වූ නමුත්, දේශගුණය වෙනස් වීම සිදුවෙමින් ඇති බව විද්‍යාඥයන්ගේද අදහස වෙයි. අප පිළිගත යුතු සත්‍යයද එයයි.