Thursday, November 29, 2018

ලැව් ගිනි ඉහළ යෑමෙන් කාබන් ඩයොක්සයිඞ් විමෝචන ඉහළට

ජගත් පරිසර පුවත් 289 - 21.11.2018


ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 21.11.2018, පි. 3 (Vidusara)



මෑත කාලයේදී ලෝකයේ ඇති වූ ලැව් ගිනි පිළිබඳව මාධ්‍යවල සැලකිය යුතු අවධානයක් යොමුව තිබිණි. ඇමරිකාවේ කැලිෆෝනියා ප‍්‍රාන්තයේ මෙන්ම ඔස්ටේ‍්‍රිලියාවෙන්ද වඩා මෑතදී ලැව් ගිනි පිළිබඳව අසන්නට ලැබුණිි. එසේම යුරෝපයේ ඇතැම් රටවලින්ද ලැව් ගිනි පිළිබඳව නිතර අසන්නට ලැබෙයි. ස්පාඤ්ඤය, පෘතුගාලය හා ග‍්‍රීසිය මෙවැනි රටවල් අතර වෙයි. ස්වීඩනයෙන්ද ලැවි ගිනි පිළිබඳව වාර්තා විය. මෙසේ වර්ෂයෙන් වර්ෂය තීව‍්‍ර වෙමින් පවත්නා ආන්තික තත්ත්වයේ ලැව් ගිනි නිසා ලෝකයේ කාබන් ඩයොක්සයිඞ් වායු විමෝචන ප‍්‍රමාණය සැලකිය යුතු ප‍්‍රමාණයකින් ඉහළ යා හැකි බවට විද්‍යාඥයන් විසින් අනතුරු හඟවා තිබෙයි.

ලැව් ගිනි ඇති වීම හරිතාගාර වායු විමෝචන ඉහළ යෑම සඳහා ආකාර දෙකකින් බලපායි. ඉන් එකක් වන්නේ වායුගෝලයේ ඇති කාබන් ඩයොක්සයිඞ් වායුව උරාගැනීම සඳහා දායක වන වනාන්තර විනාශවීමය. දෙවැනි ආකාරය වන්නේ වනාන්තර ගිනි ගැනීමෙන් තවතවත් හරිතාගාර වායු විමෝචන වායුගෝලයට එක්වීමය.

ලෝකයේ ඇති වන ලැව් ගිනි නිසා වායුගෝලයට එක්වන කාබන් ඩයොක්සයිඞ් විමෝචන ප‍්‍රමාණය මුළු විමෝචන ප‍්‍රමාණයෙන් 20%ක් පමණ වන බව පැවසේ. එහෙත් ඒ පිළිබඳව විද්‍යාඥයන් අතර මතභේද පවතියි. කෙසේ වෙතත් මේ ප‍්‍රමාණය 30%ක ප‍්‍රමාණයකින් ඉහළ යෑමේ අවදානමක් පවතියි. එය තීරණය වන්නේද අනාගත දේශගුණ වෙනස් වීමේ තරම මතය. මේ පිළිබඳවද ඇතැම් අධ්‍යයනවලින් පෙන්වා දී ඇත. නිදසුනක් ලෙස සෙල්සියස් අංශක 3කින් උෂ්ණත්වය ඉහළ ගියහොත් මධ්‍යධරණී ප‍්‍රදේශයේ ඇති වන ලැව් ගිනි ප‍්‍රමාණය 100%කින් පමණ ඉහළ යා හැකිය. එසේම අංශක 1.5ක උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමකදී එම ප‍්‍රදේශයේ ලැව් ගිනි 40%කින් පමණ ඉහළ යා හැකිය.

එසේ විමෝචන ප‍්‍රමාණය ඉහළ යෑම නිසා අවසානයේදී සිදුවිය හැකි දෙයක් වන්නේ පැරිස් දේශගුණ ගිවිසුමේදී එකඟ වූ ඉලක්කය හෙවත් ලෝකයේ උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම සෙල්සියස් අංශක දෙකක සීමාවේ තබාගැනීමට තවදුරටත් අපහසු වීමය. මේ වන විට ලෝකයේ රටවල් ලබා දී ඇති විමෝචන සීමා කිරීමේ පොරොන්දුවලට අනුව ගත වන 21වන ශතවර්ෂය අවසන් වන විට ලෝකයේ උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 3කින් ඉහළ යෑමේ අවදානමක් පවතියි. ඒ අනුව වඩාත් බරපතළ තත්ත්වයේ ලැව් ගිනි මෙන්ම වෙනත් අහිතකර දේශගුණ බලපෑම් අනාගතයේදී අපේක්ෂා කළ හැකිය.

No comments:

Post a Comment