ජගත් පරිසර පුවත් 366 - 01.07.2020
ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 01.07.2020, පි. 3 (Vidusara Online)
රෙදි සෝදන යන්ත්‍රවලින් පරිසරයට එකතු වන ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් ප්‍රමාණය පෙරහන් (filters) සවිකිරීම මගින් අඩු කරගත හැකි බව අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී තිබෙයි. එහෙත් මේ යන්ත්‍රවලට සවිකරනු ලබන පෙරහන්වල ඵලදායකත්වය මේ දක්වා විද්‍යාත්මකව පරීක්ෂා කිරීමක් සිදු වී නැති බව ද එහි දී අනාවරණව වී ඇත.
වාණිජ වශයෙන් ලබාගත හැකි විවිධ පෙරහන් සහිතව හා රහිතව රෙදි සෝදන යන්ත්‍ර මගින් රෙදි සේදීමෙන් මෙම අධ්‍යයනය සිදු කර ඇත. එහි දී හෙළි වී ඇත්තේ රෙදිවලින් නිකුත් වන පොලියෙස්ටර් කෙඳිතිවලින් බහුතරයක් (74%ක් පමණ) මේ පෙරණ මගින් ඉවත් කළ හැකි බවයි. එහෙත් මුළු කෙඳි ප්‍රමාණයෙන් තුනෙන් එකකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් පරිසරයට නිදහස් වෙයි.
පරිසරයට ප්ලාස්ටික් කෙඳිති එකතු වන ප්‍රධාන ක්‍රමයක් ලෙස රෙදි සෝදන යන්ත්‍ර හඳුනාගෙන ඇත. වර්ෂයකට රෙදි සෝදන යන්ත්‍ර මගින් ලෝකයේ සෝදනු ලබන ඇඳුම් ප්‍රමාණය බිලියන 50ක් පමණ බවට ගණනය කර තිබෙයි. මේ එක් සේදුමකදී සාමාන්‍යයෙන් කෙඳිති 1900ක් පමණ නිකුත් වන බව මීට පෙර සිදුකර ඇති අධ්‍යයනවලින් අනාවරණය වී ඇත. මේ කෙඳිති යම් ප්‍රමාණයක් පමණක් අපද්‍රව්‍ය ප්‍රතිකාරක මධ්‍යස්ථාවවලදී ඉවත් කළ හැකිය. එහෙත් ඒවා පරිසරයට නිකුත් වීම වැළක්වීම වඩාත් කාර්යක්ෂම බව පැහැදිලිය. රෙදි සෝදන යන්ත්‍රවලට පෙරහන් සවි කිරීම ගැන අවධානය යොමුව ඇත්තේ ඒ නිසාය. මේ පිළිබඳව විද්‍යාත්මක අධ්‍යයන මීට පෙර පළ වී නොමැති තරම්ය.
මූලාශ්‍රය - PLoS One, DOI: 10.1371/journal.pone.0234248
සබැඳිය 1 - https://doi.org/10.1371/journal.pone.0234248
සබැඳිය 2 - https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0234248
වාණිජ වශයෙන් ලබාගත හැකි විවිධ පෙරහන් සහිතව හා රහිතව රෙදි සෝදන යන්ත්‍ර මගින් රෙදි සේදීමෙන් මෙම අධ්‍යයනය සිදු කර ඇත. එහි දී හෙළි වී ඇත්තේ රෙදිවලින් නිකුත් වන පොලියෙස්ටර් කෙඳිතිවලින් බහුතරයක් (74%ක් පමණ) මේ පෙරණ මගින් ඉවත් කළ හැකි බවයි. එහෙත් මුළු කෙඳි ප්‍රමාණයෙන් තුනෙන් එකකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් පරිසරයට නිදහස් වෙයි.
පරිසරයට ප්ලාස්ටික් කෙඳිති එකතු වන ප්‍රධාන ක්‍රමයක් ලෙස රෙදි සෝදන යන්ත්‍ර හඳුනාගෙන ඇත. වර්ෂයකට රෙදි සෝදන යන්ත්‍ර මගින් ලෝකයේ සෝදනු ලබන ඇඳුම් ප්‍රමාණය බිලියන 50ක් පමණ බවට ගණනය කර තිබෙයි. මේ එක් සේදුමකදී සාමාන්‍යයෙන් කෙඳිති 1900ක් පමණ නිකුත් වන බව මීට පෙර සිදුකර ඇති අධ්‍යයනවලින් අනාවරණය වී ඇත. මේ කෙඳිති යම් ප්‍රමාණයක් පමණක් අපද්‍රව්‍ය ප්‍රතිකාරක මධ්‍යස්ථාවවලදී ඉවත් කළ හැකිය. එහෙත් ඒවා පරිසරයට නිකුත් වීම වැළක්වීම වඩාත් කාර්යක්ෂම බව පැහැදිලිය. රෙදි සෝදන යන්ත්‍රවලට පෙරහන් සවි කිරීම ගැන අවධානය යොමුව ඇත්තේ ඒ නිසාය. මේ පිළිබඳව විද්‍යාත්මක අධ්‍යයන මීට පෙර පළ වී නොමැති තරම්ය.
මූලාශ්‍රය - PLoS One, DOI: 10.1371/journal.pone.0234248
සබැඳිය 1 - https://doi.org/10.1371/journal.pone.0234248
සබැඳිය 2 - https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0234248
No comments:
Post a Comment