සොබාදහම වැනසීම වසංගතවලට හේතුවක්

ජගත් පරිසර පුවත් 365 - 24.06.2020

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 24.06.2020, පි. 3 (Vidusara)

අද ලෝකයේ පැතිරී ඇති නව්‍ය කොරෝනා වයිරසය වැනි ලෝක ව්‍යාප්ත වසංගත රෝග ඇති වීම සඳහා මිනිසුන් විසින් සොබාදහම විනාශ කිරීම හේතු වන බව විද්‍යාඥයින්, අන්තර්ජාතික සංවිධාන කිහිපයක ප්‍රධානීන් හා වාර්තාවලින් අනතුරු හඟවා තිබෙයි. එක්සත් ජාතීන්ගේ ජෛව විවිධත්ව සම්මුතියේ හා ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ ඉහළ නිලධාරීන් පසුගියදා මේ ගැන අදහස් දැක්වූ අතර, ලෝක වනසත්ව අරමුදලේ (WWF) වාර්තාවක ද මේ ගැන සඳහන්ව ඇත. ඇති වී තිබෙන කොරෝනා වයිරස වසංගතය මිනිසාගේ මේ විනාශකාරී කටයුතුවල භයානකත්වය මැනවින් පෙන්වා දෙන අවස්ථාවක් බව ඔවුන්ගේ අදහස වේ.

නීතිවිරෝධී ලෙස මෙන්ම තිරසර නොවන ආකාරයෙන් සිදුකරනු ලබන වනසත්ත්ව ද්‍රව්‍ය වෙළෙඳාම මෙන්ම වනාන්තර හා වෙනත් විවිධ ස්වාභාවික පරිසර පද්ධති විනාශ කිරීම හේතුවෙන් මෙසේ වන සතුන් වෙතින් මිනිසුන්ට වැළඳෙන රෝග ඉහළ යෑම සිදුවන බව මේ පිරිසේ අදහස වෙයි. මේ තත්ත්වය ගැන පසුගිය මාර්තු මාසයේ සිටම ජෛව විවිධත්වය පිළිබඳ විශේෂඥයෝ අනතුරු හැඟවූහ. මෑත කාලයේදී ලෝකයේ ඇති වූ වසංගත රෝග ගණනාවක්ම වන සතුන් වෙතින් මිනිසුනට සම්ප්‍රේෂණය වූ රෝග වෙයි. නිදසුනක් ලෙස සිකා, ඒඩ්ස්, සාර්ස් මෙන්ම එබෝලා වැනි රෝග දැක්විය හැකිය. මේ රෝග දැඩි පාරිසරික පීඩනයක් යටතේ ජීවත් වූ සත්ත්ව ගහන අතරින් ජනනය වූ රෝග අතර වෙයි.

මේ ගැන වාර්තා කරන WWF වාර්තාවෙන් පෙන්වා දෙන්නේ 1990න් පසුව ලෝකයේ ව්‍යාප්ත වූ රෝග අතරින් 60%-70% අතර ප්‍රමාණයක් වනජීවීන් අතර ඇති වී මිනිසුන්ට සම්ප්‍රේෂණය වූ ඒවාය. එසේම ඒ වාර්තාවෙහි දැක්වෙන තවත් කරුණක් වන්නේ මිනිසුන්ට වනසතුන්ගෙන් රෝග වැළඳීමේ අවදානම අනාගතයේදී තවදුරටත් ඉහළ යන බවයි. එවැනි වසංගත තත්ත්ව මානව සෞඛ්‍යයට, ආර්ථිකයට හා ලෝකයේ ආරක්ෂාවට විනාශකාරී තර්ජනයකි. මේ අකාරයෙන් සිදුකරන මානව විනාශය අතර සොබාදහම විනාශ කිරීම, කෘෂිකර්මය හා පශුපාලන කටයුතු පුළුල් වීම හා අවදානමක් සහිත වනජීවී විශේෂ වෙළෙඳාම හා පරිභෝජනය ද වෙයි. 

 
මේ තත්ත්වය වැළැක්වීම සඳහා කොවිඩ්-19න් පසු ලෝකය යථාතත්ත්වයට පත්වීමේදී හරිතවත් හා සෞඛ්‍යමත් පියවර ගැනීම වැදගත්ය. නිදසුනක් ලෙස, පරිසරයට හානි සිදුකරන ගොවිතැන් කටයුතුවලින් මෙන්ම තිරසර නොවන ආහාර රටාවෙන් ද මිදීම එහිදී වැදගත් වෙයි. එහෙත් මේ වන විට ලෝක‌යේ සිදු වී තිබෙන කටයුතුවලින් සෑහීමකට පත්වීමට හැකිද යන්න ගැන නම් ගැටලු ඇති බව නම් පෙනෙයි.

මූලාශය - Covid 19: Urgent Call to Protect People and Nature
සබැඳි -
(1). https://cdn2.hubspot.net/hubfs/4783129/WWF%20COVID19%20URGENT%20CALL%20TO%20PROTECT%20PEOPLE%20AND%20NATURE.pdf