කෘෂිකර්මය හා ජෛව විවිධත්වය අතර ගැටුම

ජගත් පරිසර පුවත් 254 - 14.03.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 14.03.2018, පි. 3 (Vidusara)

කෘෂිකාර්මික භූමි භාවිතය මනාව සැලසුම් කිරීම මගින් කෘෂි නිෂ්පාදනය හා ජෛව විවිධත්ව සංරක්ෂණය අතර ඇති ගැටුම අඩු කරගත හැකි බව අධ්‍යයනයකින් පෙන්වා දී තිබෙයි. පෘෂ්ටවංශී සත්ත්ව විශේෂ 20,000ක් පමණ ප‍්‍රමාණයකගේ භූගෝලීය ව්‍යාප්තිය හා පාරිසරික අවශ්‍යතා පිළිබඳව හා ලෝකයේ ප‍්‍රධාන කෘෂි භෝගවල නිෂ්පාදනය පිළිබඳව සොයා බලා ඇත. කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනය වර්ධනය වීමත් සම`ග ඇති වන නිශේධනීය ප‍්‍රතිඵලයක් වන්නේ අදාළ භූ දර්ශනයේ වනජීවීන්ගේ අඩුවීමක් හා පරිසර පද්ධති ක‍්‍රියාකාරිත්වයේ අඩුවීමක් දැකිය හැකි වීමයි.

එබැවින් අඩු ජීවී විශේෂ සංඛ්‍යාවකට බලපෑමක් විය හැකි ප‍්‍රදේශයක කෘෂිකාර්මික වර්ධනය වැඩි වශයෙන් කේන්ද්‍රගත වුවහොත් සිදුවිය හැක්කේ කුමක්ද යන්න මේ පර්යේෂණයේදී අවධානය යොමු කර ඇත. එහිදී හෙළි වී ඇති ආකාරයට භූමි භාවිතය එ් අයුරින් ප‍්‍රශස්ත ලෙස සිදුකිරීමෙන් අනාගත කෘෂිකාර්මික වර්ධනය නිසා අහිමි විය හැකි යැයි අපේ්ක්ෂා කරන ජෛව විවිධත්වයෙන් 88%ක් පමණ ප‍්‍රමාණයක් අහිමි වීම වළක්වා ගත හැකිය.

මෙහිදී මෙහිදී වැදගත් වන කරුණක් වන්නේ ජෛව විවිධත්වයෙන් ඉහළ මට්ටමක පවත්නා මූලික වශයෙන් නිවර්තන කලාපීය රටවල් ලෝකයේ ස්වාභාවික සම්පත් ආරක්ෂා කිරීමේදී වැඩි වගකීමක් දරණු ඇත යන්නය. එහෙත් එ් නිසා ඔවුන්ගේ කෘෂි නිෂ්පාදනය හා ආර්ථික සංවර්ධනය අඩාල විය හැකිය. මෙය වඩාත් බලපාන්නේ කෘෂිකර්මය මත විශාල වශයෙන් යැපෙන රටවලටය.

කෙසේ වෙතත්, මේ පර්යේෂකයන්ගේ නිර්දේශ රටවල් දහයකට අනුගමනය කළ හැක්කේ නම්, ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ අහිමිවනු ඇතැයි අපේක්ෂිත අඩුවීමෙන් තුනෙන් එකක් පමණ අඩු කිරීමට හැකියාව ඇත. සියලූ රටවල් මේ තත්ත්වය අනුගමනය කළහොත් අපේක්ෂිත ජෛව විවිධත්වය අහිමිවීමෙන් 61%ක් තරම් අඩු කරගැනීමට හැකියාව ඇත. එහෙත් අවාසනාවකට මෙන් ලෝකයේ මේ අකාරයෙන් කෘෂි නිෂ්පාදනය තිරසර කිරීමට හැකියාව ඇති යනු රටවල් භූමි භාවිතය පිළිබඳ බරපතළ ගැටලූ ඇති රටවල්ද වෙයි.

(මූලාශ‍්‍රය: Global Change Biology, DOI: 10.1111/gcb.14076)