මිරිදිය ආශ්‍රිත පක්ෂීන්ගේද ශරීරවල ප්ලාස්ටික්

ජගත් පරිසර පුවත් 361 - 27.05.2020

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 27.05.2020, පි. 3 (Vidusara)

http://www.vidusara.com/2020/05/27/feature1.html


ගංගා ඉවුරු ආශ්‍රිතව ජීවත්වන පක්ෂීන්ගේ ශරීරගත වන කුඩා ප්ලාස්ටික් කැබලි ප්‍රමාණය දිනකට සිය ගණනක් තරම් වන බව අධ්‍යයනයකින් පෙන්වා දී තිබෙයි. මෙය ගංගාවල දැකිය හැකි ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය වනජීවීන්ගේ ශරීරගත වීමට හා ආහාර ජාලය තුළ ඉහළ මට්ටම් වෙත ගමන් කිරීම සිදුවන බවට ඇති මුල්ම පැහැදිලි සාධකයයි.

මේ පර්යේෂකයන්ගේ අවධානයට යොමුව ඇත්තේ ගංගාවල ගිලී ජලය තුළ වෙසෙන කෘමීන් ආහාරයට ගන්නා ඩිපර් (Cinclus cinclus) පක්ෂීන්ගේ මළ ද්‍රව්‍යවල ඇතුළත් ද්‍රව්‍ය සම්බන්ධවය. මෙහිදී පෙනී ගොස් ඇත්තේ නාගරික ප්‍රදේශවල වෙසෙන පක්ෂීන්ගේ ශරීරගත ප්ලාස්ටික් ප්‍රමාණය අධික බවයි. ගංගාවල දැකිය හැකි ප්ලාස්ටික් කොටස් අතර මිලිමීටර් 5ට වඩා අඩු පොලියෙස්ටර්, පොලි ප්‍රොපිලීන් හා නයිලෝන් වැනි ද්‍රව්‍ය සුලභය. එ් මූලික වශයෙන් රෙදිවල කෙඳිති හා ගොඩනැගිලි ද්‍රව්‍යය. මේ මත පදනම්ව කළ ගණනය කිරීම් අනුව මේ පක්ෂීන්ගේ ශරීරයට එක් දිනකදී ප්ලාස්ටික් කොටස් 200ක් පමණ ඇතුළු වෙයි.

මෙසේ පක්ෂීන්ගේ ශරීරයට ප්ලාස්ටික් කොටස් ඇතුළු වන්නේ කෘමීන් හරහාය. වේල්ස්යේ සිදුකරන ලද අධ්‍යයනවලට අනුව කෘමීන්ගේ ශරීරවල ප්ලාස්ටික් ඇතුළත් වන බව පෙන්වා දී ඇත. මේ නිසා මස්ස්‍යයින් හා පක්ෂීන්ගේ ශරීරවලට ප්ලාස්ටික් ඇතුළුවීම සිදුවේ. මේ පක්ෂීන් එම ප්ලාස්ටික් කොටස් ආහාරයට ගන්නා අතරම, පැටවුන්ට ආහාර ලෙස ද ලබාදෙති. මේ ආකාරයෙන් ප්ලාස්ටික් ශරීරගත වීම නිසා ඇතිවිය හැකි බලපෑම් සම්බන්ධව පැහැදිලි නැත. මුහුදට ප්ලාස්ටික් සැපයෙන ප්‍රධාන මාර්ගයක් වන්නේ ගංගා ඔස්සේ ගලා යන ජලයේ ඇතුළත් ප්ලාස්ටික්ය.

මූලාශ්‍රය - Global Change Biology, DOI: 10.1111/gcb.15139)

Journal Link - https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/gcb.15139