තෙල් හා ගෑස් සමාගම්වල ඉලක්ක ප්‍රශ්න කෙරේ

ජගත් පරිසර පුවත් 359 - 13.05.2020

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 13.05.2020, පි. 4 (Vidusara Online)

http://www.vidusara.com/2020/05/13/feature3.html


දේශගුණ වෙනස් වීම පාලනය කිරීම සඳහා ගන්නා පියවරක් ලෙස මහා පරිමාණ තෙල් හා ගෑස් සමාගම් ගණනාවක් සිය කාබන් විමෝචන ශුන්‍ය කිරීමේ ඉලක්ක හා සැලසුම් මේ වන විට ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත. යුරෝපීය තෙල් හා ගෑස් සමාගම් හයක් මෙසේ ඉදිරිපත් කර ඇති සැලසුම් පිළිබඳව අවධානය යොමු කළ පර්යේෂණයකට අනුව, ඒ සමාගම් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති එවැනි ඉලක්ක තත්ත්වය අතිශයෝක්තියෙන් දැක්වීමක් විය හැකි බව පෙන්වා දී ඇත. එනම් එය පවත්නා තත්ත්වයට වඩා උලුප්පා දැක්වීමකි.

ලෝකය අඩු-කාබන් ආර්ථිකයක් සඳහා කෙතරම් සූදානම්ව ඇති ද යන්න පිළිබඳව විමසීමක් ලෙස මේ සමාගම්වල ශුන්‍ය කාබන් ඉලක්ක හා පියවර මේ අධ්‍යයනයේදී සමාලෝචනය කර ඇත. එහි දී පෙනී ගොස් ඇති පරිදි මේ සමාගම් සියල්ල අවසන් වර්ෂ තුනේදී වැදගත් පියවර ගෙන ඇත. තම නිෂ්පාදනවල කාබන් විමෝචන අඩු කිරීමට 2017 වර්ෂය වන විට මේ කිසිදු සමාගමක් සූදානමක නොවීය. එහෙත් මේ වන විට ඒ සමාගම් සියල්ලටම ඉලක්ක හා සැලසුම් තිබෙයි. එසේම අවසන් මාස හයක පමණ කාලයේදී මේ අපේක්ෂිත ඉලක්ක බෙහෙවින් වර්ධනය වී ඇත. 

 
මේ ඉලක්ක අනුව සමාගම් හතරකම පැරිස් දේශගුණ ඉලක්ක හා ගැලපෙන බව ද හෙළි වී ඇත. එනම් සෙල්සියස් අංශක දෙකක සීමාවේ උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම පවත්වා ගත හැකි වීම සඳහා ගැලපීමය. එහෙත් මේ සමාගම් සමහරක් පවසන්නේ ඔවුන් ලෝකයේ උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 1.5 සීමාවේ පවත්වා ගැනීමේ ඉලක්කය සමඟ ද ගැලපෙන බවයි. සෙල්සියස් අංශක 1.5 සීමාව යනු පැරිස් ඉලක්කවල සඳහන් පරිදි හැකිනම් අත්පත් කරගත යුතු වඩා සුදුසු ඉලක්කයයි.

 
ශුද්ධ ශුන්‍ය කාබන් (zero carbon) තත්ත්වයට පත් වීමේදී එම කර්මාන්තයෙන් නිෂ්පාදනය කරනු ලබන සියලු විමෝචන පරිසරයෙන් ඉවත් කළ යුතුය. මේ අනුව මේ සමාගම් අද සිට 2050 දක්වා වූ කාලය තුළ විමෝචන 100%කින් අඩු කළ යුතු වෙයි. ඒ සඳහා යෝජනා වී ඇති උපාය මාර්ග අතර කාබන් රැක්සර ගබඩාකිරීම හා පැළ සිටුවීම වැනි ක්‍රියාමාර්ග මූලික වෙයි.(මූලාශ්‍රය - Carbon Performance of European Integrated Oil and Gas Companies, www.transitionpathwayinitiative.org)