මහ මුහුද පිළිබඳ ගිවිසුමකට එළැඹේ

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

පරිසර පුවත් 487
විදුසර, 2023-04-05, පි. 2

වසර ගණනාවක් තිස්සේ පැවති සාකච්ඡුාවලින් පසුව ලෝකයේ සාගර ආරක්ෂා කිරීමට හේතුවන ගිවිසුමක් සකසා අවසන් කරගැනීමට නිව්යෝක් නගරයේ එක්සත් ජාතීන්ගේ මුලස්ථානයේ දී මේ මස මුල දී පැවති සාකච්ඡුාවක දී හැකි වී තිබේ. මහ මුහුද ගිවිසුම (්‍යසටය ීැ්ි ඔරු්එහ* නම් මේ එකඟතාවය යටතේ ලෝකයේ සාගර ප‍්‍රදේශවලින් 30%ක් ආරක්ෂිත ප‍්‍රදේශ ලෙස නම් කිරීමට නියමිතය. ඉදිරියේ දී මේ ගිවිසුම විධිමත් ලෙස සම්මත කර අත්සැන් තැබීමට නියමිතය.

මේ සාගර ප‍්‍රදේශ අදාළ වන්නේ ජාත්‍යන්තර මුහුදටය. එනම් ලෝකයේ ඕනෑම රටකට මසුන් ඇලිලීමට අවසර ඇති, නාවුක ගමන් කළ හැකි හා පර්යේෂණ කළ හැකි මහ මුහුද සාගරයයි. මේ දක්වා මේ සාගරයෙන් ආරක්ෂිත තත්ත්වයට ලක්ව ඇත්තේ 1.2%ක් පමණකි. එහෙත්, පසුගිය වර්ෂයේ දී ලෝක ජෛව විවිධත්ව සම්මුතිය මගින් ඇතිකරගත් එකඟතාවය අනුව ලෝකයේ සාගරවලින් 30%ක් ආරක්ෂා කිරීමේ ඉලක්කය අත්පත් කරගැනීමට මේ නව ගිවිසුම ද සහාය වනු ඇත. මේ ආරක්ෂාව සමඟ මසුන් ඇල්ලීම පිළිබඳ සීමා පැනවෙනු ඇති අතර නාවුක ගමන් මාර්ග ද සීමා විය හැකිය. සාගර ආරක්ෂාව වැදගත් වන්නේ සාගර ජීවීන් ජෛව විවිධත්වයෙන් අප තවමත් දන්නේ අඩු ප‍්‍රමාණයක් පමණක් වීම නිසා මෙන්ම මේ දක්වා ඇගැයීම් කර ඇති සාගර ජීවීන් අතරින් 10% ක් පමණ වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව තිබීම නිසාය.