Friday, January 31, 2020

උෂ්ණත්වයෙන් වාර්තා අතරට එන 2019

ජගත් පරිසර පුවත් 348 - 22.01.2020


ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 22.01.2020, පි. 3 (Vidusara)



පෘථිවිය මතුපිට වායුගෝලීය සාමාන්‍ය උෂ්ණත්ව වාර්තා අතර අතින් දෙවැනි තැන ගන්නා වර්ෂය වන්නේ 2019 වර්ෂය බව පර්යේෂණයකින් පෙන්වා දී ඇත. ඒ අනුව, 1850-1900 අතර කාලයේ පැවැති සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වයට වඩා පසුගිය වර්ෂයේ පැවැති සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 1.1කින් ඉහළය. එමෙන්ම ගත වූ වර්ෂ පහක කාලයත් ගත වූ දශකයත් ලෝකයේ අවසන් 150 වසරක කාලය තුළ පැවැති උෂ්ණත්වය වැඩිම වසර පහ හා දශකය වේ. 1850 සිට උෂ්ණත්ව මිනුම් පවත්නා අතර, මේ කාලයේදී වාර්තා වූ උෂ්ණත්වයෙන් ඉහළම වර්ෂය වන්නේ 2016 වර්ෂයයි. එය එල් නිනෝ සිදුවීමක් පැවති වර්ෂයකි. එල් නිනෝ තත්ත්වයක් නොමැතිව 2019 ඉහළ උෂෟණත්වයක් වාර්තා කිරීම දේශගුණ වෙනස් වීමේ බලපෑම පිළිබඳව පෙන්වා දෙන්නකි. මේ උෂ්ණත්ව වාර්තා පැමිණෙන්නේ ඇමරිකානු ආයතන දෙකකින්, බි්‍රතාන්‍ය ආයතනයකින් හා යුරෝපයේ පිහිටා ඇති ආයතනයකිනි.

මානව ඉතිහාසයේ සාගර උෂ්ණත්වය සම්බන්ධ වාර්තා තැබීම ආරම්භ වූ පසු ගත වූ කාලයේදී සාගරයේ වැඩිම උෂ්ණත්වයක් වාර්තා වූ වර්ෂය වන්නේ 2019 බවද පසුගිය සතිය මුලදී එළි දුටු පර්යේෂණ පත්‍රිකාවකින් පෙන්වා දෙන ලදි. ඒ අනුව 1981-2010 අතර කාලයේ සාගර ජලයේ පැවැති සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වයට වඩා සෙල්සියස් අංශක 0.075ක් පමණ ඉහළ උෂ්ණත්වයක් පසුගිය වර්ෂයේදී වාර්තා වී තිබෙයි. සාගරයේ මතුපිට සිට මීටර් 2000ක් පමණ ගැඹුරක් යනතෙක් මේ උෂ්ණත්ව ඉහළ යෑම දැකිය හැකිය. ලෝකයේ නිකුත්වන හරිතාගාර වායුවල රැඳී ඇති තාපයෙන් 90%ක් පමණ අවශෝෂණය කරනු ලබන්නේ සාගර ජලය මගිනි. එමෙන්ම ගත වූ වර්ෂ පහක කාලයත් ගත වූ දශකයත් යනු සාගර ජලයේ උෂ්ණත්වය දත්ත පවත්නා කාලය සම්බන්ධව වැඩිම උෂ්ණත්වයක් ඇති වසර පහ හා දශකය වේ. ඒ අනුව සාගර ජලයේද අඛණ්ඩ උෂ්ණත්ව ඉහළ යෑමක් ඇති බව පැහැදිලිය. එමෙන්ම මෙම අධ්‍යයනයෙන් හෙළි වී ඇති ආකාරයට 1955-1986 අතර කාලයේදී ඇති වූ උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑමට වඩා 1987-2019 කාලයේ දී ඇති වූ උෂ්නත්වය ඉහළ යෑම 450%ක් පමණ වැඩිය. ඒ අනුව මෑතකාලයේදී මිහිතලය උණුසුම්වීමේ කැපී පෙනන වර්ධනයක් සිදු වී ඇති බවද පැහැදිලි වෙයි. 

මූලාශ්‍රය - Advances in Atmospheric Sciences, DOI: 10.1007/s00376-020-9283-7

No comments:

Post a Comment