මිරිදිය මසුන්ගෙන් හතරෙන් එකක් වඳවීමේ තර්ජනයක

ජගත් පරිසර පුවත් 505

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම 

විදුසර, 2023-12-27, පි. 2

ලෝකයේ දැකිය හැකි මිරිදිය මත්ස්‍ය විශේෂ අතරින් හතරෙන් එකක් පමණ ප්‍රමාණයක් වඳවීමේ තර්ජනයකට ලක්ව ඇති බව ඒ පිළිබඳව සිදුකර ඇති ඇගැයීමක් අනුව පෙනේ. සොබාදහම සංරක්ෂණය සඳහා වු ජාත්‍යන්තර සංගමය හෙවත් IUCN ආයතනය මගින් සිදුකර ඇති රතු ලැයිස්තුවේ (redlist) අලුත්ම ඇගැයීමේ දී මේ කරුණු හෙළි වී තිබේ. 

මේ ලේඛනය සඳහා කළ ඇගැයීම මිරිදිය මත්ස්‍ය කාණ්ඩය සම්බන්ධව සිදුකරන ලද පළමු රතු ලැයිස්තු ඇගැයීම වේ. මෙහි දී ඇගැයීමට ලක් කරන ලද මත්ස්‍ය විශේෂ 14,898ක් අතරින් 3,086ක් පමණ ප්‍රමාණයක් කිසියම් වඳවී යෑමේ තර්ජනයකට ලක්ව ඇත. 

මිරිදිය මත්ස්‍යයින්ට ඇති වඳවීමේ තර්ජනය සඳහා බලපා ඇති සාධක අතර, ගෝලීය උණුසුම් වීම, අධික ලෙස මසුන් ඇල්ලීම, ජල මට්ටම් පහළ යෑම හා පරිසර දූෂණය වැනි කරුණු ප්‍රධානය. මිරිදිය මත්ස්‍ය කාණ්ඩයේ ජීවීන් මුහුණ පා ඇති තර්ජනය මගින් පෙන්වන්නේ ද දේශගුණ වෙනස් වීම නිසා අනතුරට පත්ව ඇති ජීවීන්ගේ ප්‍රමාණයයි. මිරිදිය මසුන් අතරින් 17%ක් පමණ ප්‍රමාණයක් දේශගුණ විපර්යාස නිසා තර්ජනයට ලක්ව තිබේ. මේ බලපෑම් අතර, ජල මට්ටමේ වෙනස් වීම්, මුහුදු මට්ටම ඉහළ ගොස් ලවණ ජලය මිරිදිය ජල මාර්ග ඔස්සේ ඉහළ යෑම හා ඍතු වෙනස් වීම වැනි කරුණු දැක්විය හැකිය. 

රතු ලැයිස්තුව සඳහා සිදුකළ මේ ඇගැයිමේ දී තවත් ජීවී විශේෂ කරුණු ද අනාවරණය වී ඇත.