ඔස්ටේ‍්‍රලියාවේ ග‍්‍රීෂ්ම ඍතුව දිගුවෙලා!

ජගත් පරිසර පුවත් 354 - 04.03.2020

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 04.03.2020, පි. 3 (Vidusara)

වර්තමාන ඔස්ටේලියාවේ ග‍්‍රීෂ්ම ඍතුව පවත්නා කාලසීමාව වසර හැත්තෑවකට පෙර පැවති ග‍්‍රීෂ්ම ඍතුවට වඩා මාසයකින් පමණ දීර්ඝ වී ඇති බව කාලගුණ දත්ත අනුව පෙන්වා දී ඇත. ඒ අනුව මෑත වසර 20ක පමණ කාලයේදී ග‍්‍රීෂ්ම ඍතුව පවත්නා කාලසීමාව 20වැනි සියවසේ මැද කාලයේදී එම ඍතුව පැවැති කාලයට වඩා මාසයක් පමණ දීර්ඝය. එමෙන්ම ශීත ඍතුව ද කෙටි වී ඇත. මේ තත්ත්වය නිසා 2014-2018 අතර කාලයේදී ශීත ඍතුව මෙන් දෙගුණයක් පමණ දීර්ඝ ග‍්‍රීෂ්ම ඍතුවක් දැන් එරට තුළ දැකිය හැකිය.

මේ වාර්තාව සකස් කිරීම සඳහා ඔස්ටේ‍්‍රලියා ආයතනය නම් ආයතනය 1999-2018 අතර කාලයේ කාලගුණ දත්ත හා 20 වැනි සියවස මැද භාගයේ (1950-60 දශකවල) දත්ත සමඟ සංසන්දනය කර තිබෙයි. එහිදී හෙළි ව ඇත්තේ මෑත දශක දෙකක පමණ කාලය ඇතුළත ග‍්‍රීෂ්ම ඍතු උෂ්ණත්වය පවත්නා දින ගණන 20වන සියවසේ මැද භාගයට වඩා දින 31කින් පමණ වැඩි වී ඇති බවයි. 1950 ගණන්වලදී මාස තුනක් පමණ කාලයක් පැවති ග‍්‍රීෂ්ම ඍතුව මේ වන විට නොවැම්බර් මුල හෝ මැද සිට මාර්තු මස මැද දක්වා මාස හතරක් පමණ කාලයක් පවතී. එමෙන්ම මේ විශ්ලේෂණය අනුව හෙළි වී ඇත්තේ එරට වර්තමානයේ ශීත ඍතු උෂ්ණත්වය පවත්නා දින ගණන එදාට වඩා දින 23ක් අඩු වී ඇති බවයි. එමෙන්ම මේ දින ගණන ඇතැම් ප‍්‍රදේශවලදී තවත් වෙනස් වී තිබීම වැදගත් කරුණකි.

මේ තොරතුරු අනාවරණය වී ඇත්තේ ඔස්ටේ‍්‍රලියාවේ වඩාත් උණුසුම්ම හා වියළිම වර්ෂය පවත්නා අතරය. ගත වන ග‍්‍රීෂ්ම කාලයේදී ඇති වූ අතිශය විනාශකාරී වූ වන ගිනි නිසා 33 දෙනෙකු මිය ගිය අතර වනාන්තර හා වනසතුන් විශාල ලෙස විනාශයට පත් විය. මේ තත්ත්වයේ බරපතළ බව විස්තර කරන එක් විද්‍යාඥයෙකු පවසා ඇත්තේ ඔවුන් මේ දකින්නේ අනාගතයේ සිදුවන්නක් නොව වර්තමානයේදී සිදුවන්නක් බවයි.

ඔස්ටේ‍්‍රලියාවේ උෂ්ණත්වය ඉහළ වීමට හා වියළි තත්ත්වයක් ගැනීමට දේශගුණ වෙනස් වීම යම් බලපෑමක් ඇති කර තිබෙන බව පැහැදිලිය. එරට මේ වන විට ලෝකයේ ඉහළම ඒක පුද්ගල කාබන් විමෝචන ප‍්‍රමාණයක් ඇති රටක්ද වේ. (මූලාශ‍්‍රය - Out of Season: Expanding summers and shrinking winters in subtropical and temperate Australia, www.tai.org.au)