ඇඟලූම්වල පාරිසරික බලපෑම

ජගත් පරිසර පුවත් 284 - 10.10.2018

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
විදුසර, 10.10.2018, පි. 8 (Vidusara)

විවිධ මෝස්තරයේ ඇඟලූම් ඇඳීම බොහෝ දෙනා ප‍්‍රිය කරන්නකි. මේ නිසා නිතර නිතර නව මෝස්තරවල ඇඳුම් ඇඟලූම් මිලදී ගැනීම එ් අයගේ කැමැත්තය. විශේෂයෙන් තරුණ පරපුර අතර මෙම තත්ත්වය වඩාත් කැපී පෙනෙයි. කෙසේ වෙතත් සෑම අංශයකම මෙන් මෙම ඇඟලූම් නිර්මාණයේදී කිසියම් පාරිසරික බලපෑමක් ඇති වෙයි. එහි හා අධි පරිභෝජනයක් පවතී නම් තත්ත්වය වඩාත් බරපතළය. මේ පිළිබඳව බි‍්‍රතාන්‍ය රජයේ අවධානය යොමු වී ඇත. එයට එක් හේතුවක් වන්නේ බි‍්‍රතාන්‍යය යනු යුරෝපය තුළ වාර්ෂිකව අලූත් ඇඳුම් පරිහරණය කරන ප‍්‍රමාණය වැඩිම රට වීමය. එරට එ්ක පුද්ගල ඇඟලූම් පරිභෝජනය කිලෝග‍්‍රෑම් 26.7ක් පමණ වෙයි.

බි‍්‍රතාන්‍යයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රීවරුන්ගෙන් සමන්විත පාරිසරික විගණන කමිටුව පෙන්වා දී ඇති ආකාරයට ඇඟලූම් කර්මාන්තය හරිතාගාර වායු විමෝචනය සඳහා සැලකිය යුතු දායකත්වයක් දක්වයි. 2015 වර්ෂයේ සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව, එම වර්ෂයේ ඇඟලූම් කර්මාන්තයෙන් පරිසරයට නිකුත්ව ඇති හරිතාගාර වායු විමෝචන ප‍්‍රමාණය ටොන් බිලියන 1.2ක් පමණය. එසේම නිතර අලූත් ඇඳුම් භාවිතයට ගැනීම නිසා ඉවතලන ඇඳුම් බිම් පිරවුම්වලට බැහැර කිරීම තවත් පාරිසරික ගැටලූවකි. පසුගිය වර්ෂයේ පමණක් එසේ බිම් පිරවුම්වලට බැහැර කරන ලද ඇඟලූම් ප‍්‍රමාණය මිලියන 235ක් පමණ බව සඳහන්ය. එමෙන්ම එ්වායින් නිකුත්වන කෙඳිති පරිසරයට බැහැරලීමෙන් පසු අවසානයේ සාගරයට එක්වීමෙන් තවත් ගැටලූ ඇති වෙයි. ගෘහාශ‍්‍රිතව සිදුකරන සේදුමකදී කෙඳිති 700,000න් පමණ ප‍්‍රමාණයක් පරිසරයට එකතු වන බව අධ්‍යයනවලින් පෙන්වා දී ඇත. එමෙන්ම එක් ඩෙනිම් කලිසමක ආයු කාලය තුළ එය සේදීම සඳහා ජලය ලීටර් 3781ක් පමණ ප‍්‍රමාණයක් වැය වෙයි.

ඇඟලූම් කර්මාන්තයේ ඇතැම් පිළිවෙත් හානිකර වෙයි. නිදසුනක් ලෙස තහොත් භාවිත කළ හැකි තත්ත්වයේ ඇඟලූම් බැහැර කිරීමට එම කර්මාන්තය පාරිභෝගිකයන් පොළඹවයි. එ් මෝස්තර අලූත් කිරීමෙනි. එය ගැටලූවක් බව මෙම විගණන කමිටුවේ අදහස වෙයි. මේ නිසා අදින් දශකයකට පෙර මිලදී ගත්තාට වඩා දෙගුණයක් පමණ ඇඟලූම් ප‍්‍රමාණයක් පාරිභෝගිකයකු විසින් අද මිලදී ගනියි.

මේ තත්ත්වය පාලනයට ඇඟලූම් කර්මාන්තය කඩිනම් පියවරක් නොගතහොත් 2050 වර්ෂය වන විට දේශගුණ වෙනස් වීමේ බලපෑමෙන් හතරෙන් පංගුවක් පමණ ප‍්‍රමාණයකට වගකිව යුත්තේ ඇඟලූම් කර්මාන්තය බව කමිටුව පවසයි. මේ සඳහා ගත හැකි පියවර අතර, කර්මාන්තයේ පරිසර දූෂණය අඩු කිරීම, ඇඟලූම් වැඩි කාලයක් භාවිත කිරීමට ඉල්ලූමක් තිබීම හා ඇඟලූම් බැහැර කිරීම වැළැක්වීම පවතී.