ජීවීන්ගෙන් පහෙන් එකක් ලෝක උරුම ස්ථානවල

ජගත් පරිසර පුවත් 498

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම 

විදුසර, 2023-09-06, පි. 2

අද වන විට අප දන්නා ජීවී විශේෂවලින් පහෙන් පංගුවක් පමණ ප්‍රමාණයක් යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ස්ථානවල දැකිය හැකි බව සමීක්ෂණයකින් පෙන්වා දී තිබේ. මේ අනුව ශාක විශේෂ 75000ක් පමණ ද පෘෂ්ටවංශී සත්ත්ව විශේෂ 30000ක් පමණ ද මේ ස්ථානවල දැකිය හැකිය. මේ දක්වා වාර්තා වී ඇති පක්ෂි විශේෂ අතරින් හතරෙන් තුනක් ද, ක්ෂීරපායින් අතරින් තුනෙන් දෙකක් ද, දැඩි කොරල් අතරින් අඩකටත් වැඩි ප්‍රමාණයක් ද මේ ලෝක උරුම ස්ථානවල හමුවේ. එසේම ඇතැම් දුර්ලභ විශේෂවල ගහනවලින් සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් වාසය කරන්නේ මේ ලෝක උරුම ස්ථානවලය.

මෙවැනි ජීවි විශේෂ ප්‍රමාණයක් දැකිය හැකි වුවද, ලෝක උරුමවලින් ආවරණය වන ප්‍රදේශය ලෝකයේ මතුපිට ප්‍රමාණයෙන් 1%ක් තරම් අඩු ප්‍රමාණයකි. සංඛ්‍යාත්මකව ගතහොත් එවැනි ස්ථාන ඇත්තේ 1157ක් පමණය. මේ උරුම ගොඩබිම මෙන්ම මුහුදේ පිහිටා ඇත. යුනෙස්කෝ ආයතනය හා සොබාදහම සංරක්ණය සඳහා වූ ජාත්‍යන්තර සංගමය () මගින් සිදු කර ඇති මේ විශ්ලේෂණය ලෝක උරුම පිළිබඳව සිදුකරන ලද මේ ආකාරයේ පළමු විශ්ලේෂණය වේ.



කෙසේ වෙතත් මේ ලෝක උරුම ස්ථාන විවිධ තර්ජනවලට මුහුණ පා තිබේ. මේ අතරින් දේශගුණ වෙනස් වීම නිසා සහ මානව පරිහරණය නිසා ඇති වී තිබෙන තර්ජනය මූලිකය. මේ නිසා ඇතැම් ජීවී විශේෂ තවදුරටත් ලෝකයෙන් වඳ වී යා හැකිය. මේ නිසා ජෛව විවිධත්ව සංරක්ෂණයේ දී මේ ස්ථානවල ආරක්ෂාව සම්බන්ධව වැඩි අවධානයක් යොමුක කළ යුතු බව මේ වාර්තාව සකස් කළ පිරිසගේ අදහස වේ. මේ සඳහා ඒ ඒ රටවල ජෛව විවිධත්ව උපායමාර්ගවලට මේ ස්ථාන ඇතුළත් කිරීමේ ඇති වැදගත්කම ද මේ වාර්තාවෙන් දක්වා තිබේ. (මූලාශ්‍රය - )



World Heritage: a unique contribution to biodiversity conservation, www. unesco.org/

https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000385392